ADHD u dzieci: czyli dlaczego Twoje dziecko nie może spokojnie usiedzieć na miejscu?

ADHD: psychiatra czy psycholog – do kogo się zgłosić?

ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to zaburzenie neurorozwojowe dotykające wielu dzieci. Ze względu na swoją specyfikę utrudnia im ono codzienne funkcjonowanie i negatywnie wpływa na ich samopoczucie. Zauważyłeś u swojej pociechy niepokojące objawy? W takim razie warto skonsultować jej przypadek z odpowiednim specjalistą. 

ADHD – psychiatra czy psycholog – do kogo się zgłosić z jego podejrzeniem? Postawienie trafnej diagnozy wymaga czasu, stosownych kwalifikacji i podejścia terapeutycznego do tej grupy wiekowej. Proces ten polega na ścisłej współpracy psychologa diagnosty i lekarza psychiatry, a niekiedy również pediatry i neurologa dziecięcego.

Nie wiesz, do którego z powyższych specjalistów zgłosić się w pierwszej kolejności? Wiedz, że każdy z nich udzieli Ci podstawowych informacji na temat ADHD i podpowie, jakie kroki dalej podjąć. W zależności od przypadku ścieżka leczenia może być nieco inna – zwykle jednak rozpoczyna się od rozmowy rodzica z psychologiem bez udziału dziecka.

Objawy ADHD u dziecka: czy z Twoim dzieckiem jest coś nie tak?

Proces diagnostyczny w przebiegu zaburzeń neurorozwojowych nie należy do najprostszych. Duży udział w jego powodzeniu ma sam rodzic – prawda jest taka, że to Ty najlepiej znasz swoje dziecko i wiesz, jakie jego zachowania odbiegają od normy. Wśród najczęściej występujących oznak ADHD u dziecka wymienia się:

• zaburzenia koncentracji i uwagi,
• impulsywność, niecierpliwość i porywczość,
• hiperaktywność.

Aby podejść do kwestii tej przypadłości w sposób kompleksowy, warto chociaż pokrótce opowiedzieć o jej podtypach. Twoje dziecko może prezentować symptomy jednego z poniższych rodzajów omawianego zaburzenia:

• ADHD z przewagą zaburzeń koncentracji i uwagi – dziecko nie potrafi utrzymać skupienia; jest roztargnione; nie widzi szczegółów potrzebnych do wykonania zadania; gubi przybory i zabawki; łatwo rozprasza się pod wpływem bodźców zewnętrznych;
• ADHD z przewagą nadruchliwości i impulsywności – dziecko przejawia problemy z usiedzeniem w jednym miejscu; nie umie dostosować swojego zachowania do okoliczności; czuje wewnętrzny niepokój; ma trudności z odpoczywaniem w ciszy; jest gadatliwe i często przerywa dorosłym;
• typ mieszany ADHD – w jego przebiegu mogą występować wszystkie wyżej wymienione zachowania.

Wizyta od 99 zł

Umów Wizytę Standard

Pamiętaj, że na Med24 możesz szybko umówić się na konsultację lekarską z możliwością otrzymania L4 online, a w razie konieczności zostanie także wypisana recepta online.  Zadbaj o swoje zdrowie już dziś!

Zauważenie potencjalnych objawów ADHD u dziecka to dopiero początek drogi do postawienia trafnej diagnozy. Aby ją potwierdzić, muszą zostać spełnione dodatkowe warunki. Należy zatem odpowiedzieć sobie również na pytanie, czy:

• mały pacjent przejawiał nadpobudliwość i impulsywność przed ukończeniem 12. roku życia;
• objawy towarzyszą dziecku w kilku środowiskach, tj. w domu, w szkole, na zajęciach dodatkowych, z rodziną i rówieśnikami itd.;
• istnieją silne przesłanki do tego, że symptomy utrudniają codzienne funkcjonowanie;
• wykluczono istnienie innych problemów natury psychicznej lub neurologicznej, np. choroby afektywnej dwubiegunowej, spektrum autyzmu, padaczki, zmian w mózgu oraz zaburzeń lękowych.

Pierwsze oznaki zaburzenia: czy u małego dziecka można stwierdzić ADHD?

Czy u małego dziecka można stwierdzić ADHD? To jedno z najczęściej wpisywanych zapytań do wyszukiwarki internetowej w tym temacie. I nic w tym dziwnego – w końcu jest to główne źródło informacji o zaburzeniach neurorozwojowych dla wielu rodziców. Warto jednak skupić się na tym, co w tej kwestii mówią doniesienia naukowe. 

Okazuje się, że pełny wachlarz objawów ADHD u dzieci rozwija się między 6. a 12. rokiem życia. Dopiero wówczas można przeprowadzić kompleksową diagnostykę w kierunku zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Świat nauki coraz częściej pokazuje, że pierwsze oznaki hiperaktywności są zauważalne już w wieku niemowlęcym. Nie musisz jednak obwiniać się, jeśli nie zaobserwowałeś nic nadzwyczajnego u swojego dziecka w tym okresie – sygnały te są zwykle subtelne i trudne do wyłapania dla niewprawnego oka.

Jak hiperaktywność przejawia się u niemowlaków? Zwróć uwagę przede wszystkim na:

• zaburzenia snu,
• problemy z karmieniem,
• częste przejawy złości,
• potrzebę pozostawania w ciągłym ruchu.

Powyższe oznaki pasują do zachowania Twojego maluszka? W takim razie dobrym pomysłem będzie umówienie się na konsultację u neurologa dziecięcego lub psychologa dziecięcego. Przyjrzą się oni małemu pacjentowi fachowym okiem i ocenią przyszłe ryzyko pojawienia się pełnoobjawowego ADHD.

Jak wygląda profilaktyka powyższego zaburzenia w przypadku bardzo małych dzieci? Dużo zależy od pracy rodzica z niemowlakiem, która opiera się na poprawie jakości jego snu i wdrożeniu określonych ćwiczeń poprawiających koncentrację. Uzupełnieniem tej ścieżki terapeutycznej są regularne kontrole u specjalistów.

Kto stwierdza ADHD u dziecka i jak wygląda proces diagnostyczny krok po kroku?

Kto stwierdza ADHD u dziecka? Jak już zostało wspomniane, to Ty znasz je najlepiej, dlatego też istnieje duże prawdopodobieństwo, że to właśnie Ty lub inny członek rodziny zauważycie, że jego zachowanie zaczyna odbiegać od tego, co było dla niego normą w przeszłości – stanowi to wstęp do diagnozy postawionej przez eksperta z dziedziny psychologii.

Na tym etapie dużą rolę odgrywają też nauczyciele Twojej pociechy – każdego dnia obserwują oni jej interakcje ze światem zewnętrznym, dlatego warto przeprowadzić z nimi chociaż krótki wywiad na temat ich spostrzeżeń. W procesie diagnostycznym nierzadko wykorzystuje się także pisemną opinię sporządzoną przez wychowawcę lub pedagoga szkolnego.

Jeśli chodzi o to, kto diagnozuje ADHD u dzieci, to jest to zazwyczaj psycholog dziecięcy. Pierwsza wizyta u tego specjalisty odbywa się bez udziału małego pacjenta i polega na zebraniu wywiadu na temat jego problemów. Podczas kolejnych spotkań – już z udziałem malucha – wykonywane są testy pozwalające na ocenę zdolności kognitywnych (poznawczych), w szczególności możliwości intelektualnych, zdolności kojarzenia i zapamiętywania, koordynacji ruchowej oraz koncentracji. 

Po dokładnej analizie psycholog dziecięcy stawia diagnozę i dopasowuje leczenie. Jest ono dostosowane do wieku dziecka, intensywności objawów oraz towarzyszących mu dolegliwości. Zazwyczaj stanowi ono połączenie takich elementów jak:

• psychoedukacja,
• psychoterapia,
• interwencje behawioralne,
• integracja sensoryczna,
• treningi umiejętności społecznych,
• farmakoterapia. 

Do jakiego lekarza z ADHD: czyli w jakich przypadkach potrzebna jest farmakoterapia?

Skoro już wiesz, kto diagnozuje ADHD u dzieci i jak to wygląda w praktyce, warto poruszyć również temat leczenia farmakologicznego. Przechodząc do sedna – w zależności od sytuacji plan terapeutyczny powinien uwzględniać także regularne wizyty u psychiatry. Niektóre przypadki wymagają wdrożenia farmakoterapii. Jest ono szczególnie wskazane, gdy:

• wprowadzone metody terapeutyczne nie przynoszą większych rezultatów,
• zaburzenie znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie małego pacjenta,
• objawy ADHD u dziecka się nasiliły.

Jak uzyskać fachową pomoc psychologiczną bez wychodzenia z domu?

Zauważyłeś niepokojące zmiany w zachowaniu i samopoczuciu swojego dziecka? Z bólem serca patrzysz na to, jak z dnia na dzień coraz ciężej mu funkcjonować wśród rówieśników? Po pierwsze nie zwlekaj – masz prawo do konsultacji każdego niepokojącego Cię objawu ze specjalistą i wcale nie musisz obawiać się, że zostaniesz potraktowany jak nadopiekuńczy rodzic. Po drugie nie diagnozuj swojej pociechy na własną rękę, na przykład korzystając z internetowych poradników – kieruj się dobrem małego pacjenta i udaj się po fachową pomoc!

Wielu zatroskanych rodziców przeraża myśl o rozpoczęciu skomplikowanego procesu diagnostycznego. Tymczasem okazuje się, że rozmowa z doświadczonym specjalistą możliwa jest bez wychodzenia z domu – wystarczy, że skorzystasz z rozwiązania, jakie oferuje Ci platforma Med24. 

Telekonsultacja z naszym psychologiem dziecięcym online pozwoli na ocenę samopoczucia i objawów występujących u Twojego dziecka. Nasz specjalista opowie Ci krok po kroku o tym, jak wygląda proces diagnostyczny ADHD i odpowie na wszystkie nurtujące Cię pytania. Postaw na dogodną dla Ciebie formę kontaktu (czat w aplikacji, wideo lub telefon), wybierz datę i godzinę, a nasz psycholog odezwie się do Ciebie w wyznaczonym przez Ciebie terminie.

Bibliografia:

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28722868/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31982036/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10570690/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29955166/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32559806/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28351467/