Astma oskrzelowa – objawy, przyczyny i leczenie

Co to jest astma oskrzelowa i na czym polega?

Astma oskrzelowa (łac. asthma bronchiale) to przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych, której głównym mechanizmem jest nadreaktywność oskrzeli. W wyniku kontaktu z określonymi czynnikami (alergenami, patogenami, zimnym powietrzem czy na skutek dużego wysiłku fizycznego) dochodzi do odwracalnego skurczu mięśni gładkich oskrzeli, obrzęku błony śluzowej i nadmiernego wydzielania śluzu.

Głównym elementem patofizjologii astmy jest przewlekły stan zapalny, który prowadzi do przebudowy dróg oddechowych. U wielu pacjentów, szczególnie przy braku odpowiedniego leczenia, może dojść do trwałych zmian strukturalnych w obrębie oskrzeli, co ma negatywny wpływ na komfort oddychania.

Wyróżnia się kilka fenotypów astmy, m.in. astmę alergiczną, niealergiczną, z późnym początkiem czy astmę powiązaną z otyłością. Zrozumienie mechanizmu choroby i identyfikacja jej typu są nadrzędne dla skutecznej terapii.

Objawy astmy oskrzelowej u dorosłych i dzieci

Objawy astmy mogą mieć różne nasilenie i częstość występowania. U niektórych pacjentów są przewlekłe i obecne codziennie, u innych pojawiają się tylko epizodycznie, np. w nocy, nad ranem lub po wysiłku.

Do najczęstszych objawów astmy należą:

• duszność (najczęściej wydechowa),
   
• świszczący oddech,
   
• uczucie ucisku w klatce piersiowej,
   
• suchy, męczący kaszel (szczególnie w nocy i nad ranem),
   
• pogorszenie tolerancji na wysiłek fizyczny.

U dzieci objawy mogą być mniej typowe – niekiedy jedynym sygnałem jest przewlekły kaszel, który nasila się podczas infekcji, w czasie snu lub po aktywności fizycznej. Dlatego rozpoznanie astmy u dzieci wymaga dużej czujności klinicznej. 

Podejrzewasz, że Twoje dziecko może być astmatykiem? Umów się na konsultację pediatryczną w MED24. Możesz skorzystać z e-wizyty Express (w 15 minut) lub Standard (w dogodnym dla Ciebie terminie). Oferujemy opiekę medyczną zgodną z wytycznymi Naczelnej Izby Lekarskiej. Teleporadę odbędziesz zdalnie, bez wychodzenia z domu, z dowolnej lokalizacji. E-wizyta jest tańsza niż prywatna porada pediatryczna w stacjonarnym gabinecie. 

Umów Wizytę Express

Umów Wizytę Standard

Astma oskrzelowa – przyczyny i czynniki ryzyka

Rozwój astmy zależy od interakcji czynników genetycznych i środowiskowych.

Najważniejsze czynniki ryzyka obejmują:

• Predyspozycje genetyczne – astma często występuje rodzinnie, co wskazuje na dziedziczne podłoże.
   
• Alergeny – roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt, pyłki roślin, pleśnie.
   
• Zanieczyszczenie powietrza – pyły zawieszone (PM2.5, PM10), dym tytoniowy, ozon.
   
• Zakażenia wirusowe w dzieciństwie – zwłaszcza infekcje RSV i rinowirusowe.
   
• Czynniki zawodowe – kontakt z chemikaliami, pyłami organicznymi.
   
• Otyłość i refluks żołądkowo-przełykowy – mogą zaostrzać objawy astmy.
   
• Leki – np. niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) u osób z astmą aspirynową.

Świadomość czynników ryzyka pozwala na lepszą profilaktykę i ograniczenie ekspozycji na bodźce prowokujące objawy astmy oskrzelowej.

Dychawica oskrzelowa – dawna nazwa tej samej choroby

Termin „dychawica oskrzelowa” to historyczna nazwa astmy oskrzelowej, stosowana powszechnie jeszcze w XX wieku. Odzwierciedlała charakterystyczne objawy, takie jak napady duszności i świszczącego oddechu. Współczesna medycyna posługuje się nazwą „astma oskrzelowa” w celu precyzyjniejszego określenia jednostki chorobowej, zgodnie z aktualną klasyfikacją chorób ICD-10 (kod J45).

Zmieniona nomenklatura podkreśla również, że mamy do czynienia z chorobą przewlekłą o zapalnym podłożu, a nie tylko z objawowym zespołem duszności.

Jak leczyć astmę oskrzelową? Dostępne metody i terapie

Leczenie astmy oskrzelowej opiera się na dwóch filarach: kontroli stanu zapalnego i łagodzeniu objawów. Celem jest uzyskanie i utrzymanie pełnej kontroli nad chorobą, co oznacza m.in. brak objawów w ciągu dnia i nocy, brak konieczności przyjmowania leków doraźnych oraz normalną aktywność fizyczną.

1. Leczenie kontrolujące (przewlekłe):

• Wziewne glikokortykosteroidy (GKS) – podstawowe leki przeciwzapalne, stosowane codziennie.
   
• Beta2-mimetyki długo działające (LABA) – stosowane z GKS dla poprawy kontroli.
   
• Leki antyleukotrienowe (np. montelukast) – szczególnie u dzieci lub pacjentów z alergiczną postacią astmy.
   
• Terapie biologiczne – dla chorych z ciężką postacią astmy, u których standardowe leczenie jest nieskuteczne.

Terapia biologiczna w leczeniu ciężkiej astmy to nowoczesna i zaawansowana metoda, która skupia się na wpływaniu na konkretne mechanizmy immunologiczne odpowiedzialne za rozwój i podtrzymywanie stanu zapalnego w drogach oddechowych. W odróżnieniu od klasycznego leczenia opartego głównie na wziewnych glikokortykosteroidach i lekach rozszerzających oskrzela, terapia biologiczna działa precyzyjnie – celuje w konkretne cząsteczki lub komórki układu odpornościowego, które wywołują astmę np. o podłożu alergicznym.

2. Leczenie doraźne:

• Beta2-mimetyki krótko działające (SABA) – stosowane w razie napadu duszności.
   
• Obecnie coraz częściej zaleca się stosowanie połączenia GKS+formoterol jako terapii doraźnej, zgodnie z wytycznymi GINA (Global Initiative for Asthma).

3. Edukacja i samoobserwacja:

• Nauka prawidłowej techniki oddychania.
   
• Prowadzenie dzienniczka objawów.

Terapia powinna być dobierana indywidualnie, w oparciu o stopień zaawansowania choroby pacjenta oraz jego reakcje na proponowane metody leczenia.

Umów e-wizytę z Internistą Express

Umów e-wizytę z Internistą Standard

Astma oskrzelowa u dzieci – czy jest wyleczalna?

Astma u dzieci może mieć przebieg przemijający lub przewlekły. U części dzieci (szczególnie z tzw. wczesnodziecięcym, wirusowym fenotypem) objawy mogą ustąpić z wiekiem. Jednak u wielu pacjentów choroba przekształca się w astmę dorosłych i wymaga długotrwałej terapii.

Rokowanie zależy od:

• rodzaju astmy,
   
• obecności alergii,
   
• nasilenia objawów i liczby zaostrzeń,
   
• wczesnego wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Wczesna diagnoza, właściwe leczenie przeciwzapalne i unikanie czynników wyzwalających mają nadrzędne znaczenie dla poprawy jakości życia i ograniczenia powikłań.

Astma – jaki lekarz zajmuje się diagnostyką i leczeniem?

Diagnostyką i leczeniem astmy zajmuje się pulmonolog, czyli specjalista chorób płuc. W przypadku dzieci – pulmonolog dziecięcy lub alergolog dziecięcy, gdy choroba ma podłoże atopowe. W niektórych przypadkach prowadzenie terapii może odbywać się także pod opieką lekarza rodzinnego, szczególnie w łagodniejszych postaciach astmy.

Diagnostyka obejmuje:

• spirometrię z próbą rozkurczową,
   
• pomiar FeNO (wydychanego tlenku azotu) – wskaźnik zapalenia eozynofilowego,
   
• testy alergiczne,
   
• badania obrazowe (jeśli istnieją objawy niejednoznaczne).

W przypadku astmy ciężkiej, opornej na leczenie, wskazana jest szczegółowa diagnostyka w ośrodkach specjalistycznych, z dostępem do nowoczesnych terapii biologicznych.

Umów Wizytę Standard

Zaplanuj wizytę na później

Zarezerwuj termin u wybranego lekarza online

Sprawdź więcej

Praktyczne wskazówki dla osób z astmą oskrzelową

Codzienne życie z astmą wymaga nie tylko odpowiednio dobranego leczenia, lecz także świadomego podejścia do własnego zdrowia i objawów choroby. Nawet najlepiej zaplanowana terapia nie przyniesie oczekiwanych efektów, jeśli nie będzie wspierana przez zaangażowanie pacjenta w proces monitorowania i unikania czynników zaostrzających. Właściwe postępowanie na co dzień ma duże znaczenie dla utrzymania kontroli nad astmą, ograniczenia liczby zaostrzeń i poprawy jakości życia. Poniżej przedstawiamy praktyczne zalecenia, które mogą pomóc osobom chorującym na astmę funkcjonować bezpiecznie i komfortowo – z wykorzystaniem możliwości, jakie oferuje współczesna medycyna online.

• Stosuj leki zgodnie z zaleceniami – nie przerywaj terapii bez konsultacji z lekarzem.
   
• Naucz się rozpoznawać czynniki wyzwalające objawy i staraj się ich unikać.
   
• Regularnie monitoruj objawy – np. za pomocą dzienniczka astmy lub aplikacji mobilnych.
   
• Zadbaj o odpowiednią technikę inhalacji – poprawna aplikacja leków ma znaczenia dla efektywności terapii.
   
• Nie ignoruj zaostrzeń – szybka reakcja i konsultacja online z lekarzem pomoże Ci poradzić sobie z niespecyficznymi objawami choroby. 

Astma oskrzelowa, mimo że jest chorobą przewlekłą, może być skutecznie kontrolowana. Kluczem jest właściwe leczenie, edukacja pacjenta i regularna ocena stanu zdrowia – wszystko to może być realizowane w ramach nowoczesnych usług medycznych online.

Jak internista lub pulmonolog w MED24 może pomóc w leczeniu astmy oskrzelowej?

Specjaliści MED24 – internista lub pulmonolog – oferują profesjonalne wsparcie w diagnostyce i leczeniu astmy oskrzelowej w modelu w pełni zdalnym, co oznacza, że pacjent może uzyskać pomoc bez konieczności wychodzenia z domu. Konsultacje online są dostosowane do potrzeb zarówno osób z rozpoznaną już astmą, jak i pacjentów z podejrzeniem tej choroby.

W trakcie wizyty lekarz szczegółowo analizuje historię objawów, dotychczasowe leczenie, wyniki badań (np. spirometrii, poziomów eozynofilów, IgE, FeNO) oraz czynniki ryzyka. Na podstawie aktualnych wytycznych medycznych (m.in. GINA) może wdrożyć lub zmodyfikować plan terapeutyczny – w tym dostosować dawki leków, zadecydować o konieczności włączenia leków kontrolujących lub doraźnych oraz ocenić zasadność skierowania na leczenie biologiczne.

Lekarze MED24 edukują również pacjentów w zakresie prawidłowej techniki inhalacji, interpretacji objawów oraz prowadzenia samoobserwacji – co ma istotne znaczenie w zapobieganiu zaostrzeniom. Możliwe jest również wystawienie e‑recept, e‑skierowań na niezbędne badania oraz uzyskanie zaświadczeń medycznych, jeśli lekarz uzna to za konieczne. A wszystko to w ramach naszej  bezpiecznej platformy online.

Dzięki takiemu podejściu, leczenie astmy staje się bardziej dostępne i efektywne – pacjent zyskuje ciągłość opieki medycznej, szybką reakcję na zmiany w stanie zdrowia oraz możliwość stałego kontaktu z lekarzem bez konieczności osobistej wizyty.

Umów Wizytę Express

Umów Wizytę Standard

Kto może skorzystać z leczenia astmy oskrzelowej online?

Leczenie astmy oskrzelowej online to rozwiązanie skierowane do szerokiego grona pacjentów – zarówno tych, u których choroba została już zdiagnozowana, jak i osób podejrzewających u siebie objawy sugerujące astmę, takie jak nawracający kaszel, duszność, świszczący oddech czy uczucie ucisku w klatce piersiowej.

Z konsultacji online mogą skorzystać pacjenci w różnym wieku, w tym rodzice dzieci z objawami sugerującymi astmę – pod warunkiem, że lekarz prowadzący posiada specjalizację z zakresu pediatrii lub pulmonologii dziecięcej. Zdalna forma opieki sprawdza się zarówno w diagnostyce pierwszorazowej, jak i w długoterminowym prowadzeniu choroby, w tym monitorowaniu skuteczności leczenia i dostosowywaniu terapii.

Zdalna konsultacja z internistą lub pulmonologiem jest szczególnie pomocna w sytuacjach, gdy pacjent:

• potrzebuje przedłużenia recepty na leki stosowane przewlekle,
   
• chce omówić nowe lub nasilające się objawy,
   
• planuje kontrolę leczenia po zaostrzeniu,
   
• potrzebuje e-skierowania na badania kontrolne lub konsultacje specjalistyczne,
   
• oczekuje edukacji w zakresie prawidłowej techniki inhalacyjnej i profilaktyki wykluczającej zaostrzenie objawów choroby.

Konsultacja online nie wymaga wychodzenia z domu, co ma szczególne znaczenie dla osób z nasilonymi objawami oddechowymi, ograniczoną mobilnością lub zamieszkujących tereny oddalone od specjalistycznych placówek. To także wygodna forma wsparcia dla osób aktywnych zawodowo, które potrzebują szybkiego dostępu do lekarza bez konieczności oczekiwania w kolejkach w przychodniach. 

Umów Wizytę Express

Umów Wizytę Standard

Podsumowanie zalet konsultacji lekarskiej przez portal MED24

Konsultacje online z lekarzem to nowoczesna forma opieki medycznej, która doskonale sprawdza się w leczeniu chorób przewlekłych, takich jak astma oskrzelowa. Dzięki platformie MED24 pacjenci mogą szybko i bezpiecznie uzyskać pomoc specjalisty, bez konieczności wychodzenia z domu. Podsumujmy wszystkie zalety tego rozwiązania:

• Szybki dostęp do specjalistów – możliwość skonsultowania się z internistą lub pulmonologiem bez długiego oczekiwania na wizytę.
   
• Bez wychodzenia z domu – pełna opieka medyczna realizowana zdalnie, bez konieczności dojazdów do przychodni.
   
• Wystawianie e‑recept i e‑skierowań – lekarz może wypisać potrzebne leki lub skierować na badania diagnostyczne, jeśli istnieją ku temu przesłanki medyczne. 
   
• Stały nadzór nad terapią – możliwość regularnych wizyt kontrolnych oraz szybkiej reakcji w przypadku pogorszenia objawów.
   
• Bezpieczna platforma telemedyczna – rozmowy z lekarzem odbywają się z wykorzystaniem szyfrowanych połączeń, zgodnie z wymogami RODO.
   
• Edukacja pacjenta – lekarz wyjaśnia zasady stosowania leków, technikę inhalacji i sposoby monitorowania astmy.
   
• Możliwość konsultacji wyników badań – pacjent może udostępnić lekarzowi swoją dokumentację medyczną przed wizytą online.
   
• Opieka dostępna z każdego miejsca – idealna opcja dla osób mieszkających w mniejszych miejscowościach, często podróżujących lub mających ograniczoną mobilność.

Zachęcamy do skorzystania z usług naszej platformy!