Co to jest choroba Addisona i jakie są jej objawy?

Spis treści

1. Definicja choroby Addisona
2. Jakie są przyczyny choroby Addisona?
3. Jakie są czynniki ryzyka choroby Addisona?
4. Jakie są objawy choroby Addisona?
5. Choroba Addisona - diagnostyka i leczenie
    

Definicja choroby Addisona

Zrozumienie choroby oraz jej symptomów jest bardzo ważne dla odpowiedniej diagnozy oraz wdrożenia skutecznego leczenia.

Choroba Addisona - co to za schorzenie?

Choroba Addisona, znana również jako pierwotna niewydolność kory nadnerczy, to zespół objawów klinicznych wynikających z długotrwałego niedoboru hormonów produkowanych przez korę nadnerczy. Powstaje w wyniku bezpośredniego uszkodzenia nadnerczy, najczęściej z powodu autoimmunizacji (sytuacja, w której układ odpornościowy pacjenta zaczyna atakować swoje własne komórki, zamiast zwalczać chorobotwórcze patogeny). Choroba Addisona częściej dotyka kobiety, zazwyczaj w trzeciej lub czwartej dekadzie życia. 

Jakie są przyczyny choroby Addisona?

Znajomość przyczyn prowadzących do niewydolności nadnerczy pozwala na wdrożenie odpowiednich strategii terapeutycznych i lepsze zarządzanie zdrowiem osób dotkniętych tym schorzeniem.

Choroba Addisona - przyczyny:

• autoimmunizacja - najczęstszą przyczyną choroby Addisona jest autoimmunizacja, czyli stan, w którym organizm zaczyna atakować swoje własne, zdrowe komórki, ponieważ nieprawidłowo rozpoznaje je jako “wrogie”. W tej chorobie układ odpornościowy atakuje własne tkanki nadnerczy, prowadząc do ich uszkodzenia i niewydolności. Autoimmunologiczne zapalenie nadnerczy powoduje stopniowe niszczenie komórek produkujących hormony, co skutkuje niedoborem kortyzolu i aldosteronu,
• gruźlica - choć rzadziej spotykana w krajach rozwiniętych, nadal stanowi znaczącą przyczynę choroby Addisona w niektórych regionach świata. Infekcja gruźlicza często prowadzi do rozległego uszkodzenia tkanek nadnerczy, co uniemożliwia ich prawidłowe funkcjonowanie,
• infekcje - infekcje grzybicze i wirusowe mogą bezpośrednio atakować nadnercza lub wywoływać stany zapalne, które prowadzą do ich niewydolności,
• nowotwory - przerzuty nowotworowe do nadnerczy są kolejną przyczyną choroby Addisona. Nowotwory z innych części ciała, takie jak płuca czy piersi, potrafią rozprzestrzeniać się do nadnerczy, prowadząc do ich uszkodzenia i niedoboru hormonów,
• krwawienia - krwotoki nadnerczowe, występujące w wyniku ciężkich urazów, operacji, zakażeń lub zaburzeń krzepnięcia krwi, powodują nagłe uszkodzenie nadnerczy. W takich przypadkach niedobór hormonów pojawia się gwałtownie,
• genetyczne przyczyny - przykłady obejmują wrodzoną dysplazję nadnerczy i inne rzadkie mutacje genetyczne, które wpływają na rozwój i funkcjonowanie tych gruczołów.

Wizyta od 89 zł

Umów Wizytę Express

Umów Wizytę Standard

Podczas konsultacji może zostać wystawione zwolnienie lekarskie, a także gdy lekarz stwierdzi taką konieczność – recepta.

Jakie są czynniki ryzyka choroby Addisona?

Jednym z głównych czynników ryzyka jest posiadanie innych chorób autoimmunologicznych, takich jak cukrzyca typu 1, choroba Hashimoto czy celiakia. Osoby z tymi schorzeniami mają większą skłonność do rozwijania kolejnych autoimmunologicznych zaburzeń, w tym choroby Addisona.

Rodzinna historia chorób autoimmunologicznych również zwiększa ryzyko. Jeśli w rodzinie występowały przypadki takich schorzeń, istnieje większe prawdopodobieństwo zachorowania. 

Choroba Addisona najczęściej diagnozowana jest u osób w wieku od 30 do 50 lat, a kobiety są bardziej narażone na rozwój tego schorzenia niż mężczyźni. 

Długotrwałe stosowanie niektórych leków, takich jak glikokortykosteroidy, także zwiększa ryzyko niewydolności nadnerczy. Niewłaściwe dawkowanie lub nagłe odstawienie tych leków często prowadzi do rozwoju objawów.

Jakie są objawy choroby Addisona?

Objawy choroby Addisona mogą być różnorodne i rozwijać się stopniowo, co często prowadzi do ich przeoczenia lub błędnej diagnozy.

Choroba Addisona - objawy ogólne

Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów choroby Addisona jest przewlekłe zmęczenie, które nie ustępuje mimo odpoczynku. Pacjenci często skarżą się na osłabienie mięśni, utrudniające codzienne czynności. Utrata apetytu i niezamierzona utrata masy ciała są również powszechne oraz prowadzą do wyczerpania i ogólnego osłabienia organizmu.

Innym istotnym objawem jest niskie ciśnienie krwi, które powoduje zawroty głowy i omdlenia, zwłaszcza przy nagłym wstawaniu. Wahania nastroju, drażliwość, a nawet depresja mogą być wynikiem zaburzeń hormonalnych spowodowanych przez niewydolność nadnerczy. Dodatkowo, pacjenci często doświadczają bólów brzucha, nudności i wymiotów, co skutkuje dalszą utratą masy ciała i odwodnieniem.

Choroba Addisona - objawy skórne

Choroba Addisona powoduje charakterystyczne objawy skórne, które są wynikiem nadmiernej produkcji melaniny, spowodowanej niedoborem kortyzolu. Jednym z najbardziej widocznych objawów skórnych jest hiperpigmentacja, czyli ciemnienie skóry. Zmiany te są szczególnie zauważalne na obszarach narażonych na tarcie, takich jak łokcie, kolana, linie zgięć dłoni oraz na bliznach i błonach śluzowych. Hiperpigmentacja występuje także w miejscach, które nie są zazwyczaj narażone na słońce, takich jak wewnętrzna strona ud, pachy i okolice intymne. W niektórych przypadkach zmiany skórne bywają na tyle subtelne, że są mylone z naturalnym opaleniem lub przebarwieniami związanymi z wiekiem.

Skonsultuj niepokojące objawy z lekarzem online w MED24

Obserwujesz u siebie przewlekłe zmęczenie, osłabienie mięśni, utratę masy ciała, niskie ciśnienie krwi, zawroty głowy, ciemnienie skóry lub zaburzenia żołądkowo-jelitowe? Nie diagnozuj się samodzielnie, skorzystaj z konsultacji internistycznej lub endokrynologicznej w MED24. Dzięki naszemu serwisowi możesz skontaktować się z lekarzem w dogodnym dla Ciebie terminie i bez wychodzenia z domu. Co ważne, terminy konsultacji nie są tak odległe jak w przychodniach POZ czy prywatnych gabinetach specjalistów. Korzystając z naszych usług STANDARD, często możesz porozmawiać z lekarzem jeszcze tego samego dnia, i w ramach teleporady uzyskać:

• e-skierowanie na badania diagnostyczne, 
• e-receptę online na leki, które złagodzą dokuczliwe objawy, jeśli lekarz uzna, że jej wystawienie jest uzasadnione.

Na wizytę umówisz się za pomocą smartfona lub komputera z dostępem do Internetu. Lekarz cierpliwie odpowie na Twoje pytania i sprawdzi, czy objawy, które Cię niepokoją, mogą mieć związek z chorobą Addisona. Czytaj dalej, a dowiesz się, jak wygląda diagnostyka i leczenie wymienionej wyżej jednostki chorobowej. 

Choroba Addisona - diagnostyka i leczenie

Jak odróżnić chorobę Addisona od innych chorób endokrynologicznych? Najważniejsze jest wykonanie odpowiednich badań diagnostycznych oraz wdrożenie właściwego leczenia, które pomoże poprawić jakość życia pacjentów. 

Choroba Addisona - jakie badania należy wykonać?

Pierwszym krokiem jest wykonanie testów krwi, które mogą wykazać niski poziom kortyzolu oraz wysoki poziom ACTH (hormonu adrenokortykotropowego). Dodatkowo, test stymulacji ACTH (test Synacthen) jest często stosowany, aby sprawdzić, jak nadnercza reagują na stymulację hormonem ACTH. Inne stosowane badania to pomiar elektrolitów w surowicy krwi, w szczególności sodu i potasu, ponieważ choroba Addisona często prowadzi do zaburzeń elektrolitowych. Badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa (CT) nadnerczy, również są zalecane, aby wykluczyć inne przyczyny niewydolności nadnerczy.

Leczenie choroby Addisona

Leczenie choroby Addisona polega na zastąpieniu niedoborów hormonalnych poprzez podawanie syntetycznych hormonów. Głównymi lekami stosowanymi w terapii są glikokortykosteroidy (np. hydrokortyzon) oraz mineralokortykosteroidy (np. fludrokortyzon).

Choroba Addisona - dieta

Dieta odgrywa istotną rolę w zarządzaniu chorobą Addisona, wspierając ogólne zdrowie i pomagając w utrzymaniu równowagi elektrolitowej. Osoby z chorobą Addisona często mają problemy z utrzymaniem odpowiedniego poziomu sodu w organizmie, dlatego dieta bogata w sól jest zazwyczaj zalecana. Dodawanie soli do potraw oraz spożywanie produktów bogatych w sól, takich jak słone przekąski, pomaga w zapobieganiu hiponatremii. Warto także spożywać dużo świeżych warzyw i owoców, które dostarczają witamin i minerałów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Bibliografia

Derkacz, M., Strawa-Zakościelna, K., Matuszek, B., Tarach, J. S. (2015). Choroba Addisona — od objawów do rozpoznania. Opis przypadku. Forum Medycyny Rodzinnej, 9(3), 229–231.

https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/42373/30177