Jak unikać udaru słonecznego i odwodnienia?

Spis treści

1. Czym jest udar słoneczny?
2. Udar słoneczny u dziecka
3. Udar słoneczny u osoby starszej
4. Udar słoneczny. Co robić, aby uniknąć przykrych objawów?
5. Co zrobić, jeśli zauważymy u siebie pierwsze objawy udaru słonecznego?
6. Udar słoneczny. Skutki ignorowania objawów porażenia słonecznego
7. Jak dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu w czasie upałów?
8. Jakie napoje najlepiej nawadniają organizm w upalne dni? 
9. W jaki sposób leczy się udar słoneczny w szpitalu?

Czym jest udar słoneczny?

Udar słoneczny, nazywany także udarem cieplnym lub porażeniem słonecznym, występuje u osób, które zbyt długo przebywały na słońcu podczas upalnej pogody, co prowadzi do przegrzewania się organizmu. Nadmierna ekspozycja głowy i karku na promienie słoneczne skutkuje przekrwieniem opon mózgowych i mózgu. W efekcie przegrzania organizm traci zdolność do naturalnej regulacji temperatury, co w skrajnych przypadkach może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.

Jakie są objawy udaru słonecznego?

Udar słoneczny jest stanem nagłym, który wymaga natychmiastowej pomocy medycznej. Typowe objawy porażenia słonecznego to:

• wzrost temperatury ciała, która może osiągnąć wartość powyżej 40ºC,
• osłabienie, poczucie dezorientacji,
• zawroty głowy,
• zaczerwienienie nieosłoniętej skóry głowy i karku, zaczerwienienie twarzy,
• przyspieszone tętno,
• nudności i wymioty,
• dreszcze, skurcze mięśni,
• obrzęk kończyn,
• mniejsza ilość wydalanego moczu.

W ciężkich przypadkach udaru cieplnego mogą wystąpić zaburzenia neurologiczne – drgawki, zaburzenia widzenia, utrata świadomości.

Udar słoneczny u dziecka

Dzieci są bardziej narażone na udar słoneczny, ponieważ ich organizm nie jest jeszcze w pełni rozwinięty, a mechanizm termoregulacji, nie działa tak dobrze jak u osób dorosłych. Ciało dziecka szybciej się nagrzewa i wydziela mniej potu, a to utrudnia naturalne chłodzenie skóry. Co więcej, dzieci są zazwyczaj bardzo aktywne na świeżym powietrzu – biegają, grają w piłkę, bawią się, przez co często zapominają o piciu wody. To z kolei sprzyja odwodnieniu. 

Wizyta od 89 zł

Umów Wizytę Express

Umów Wizytę Standard

Pamiętaj, że na Med24 możesz szybko umówić się na konsultację lekarską z możliwością otrzymania L4 online, a w razie konieczności zostanie także wypisana recepta.  Zadbaj o swoje zdrowie już dziś!

Udar słoneczny u osoby starszej

Seniorzy cierpią na wiele chorób przewlekłych, które w naturalny sposób osłabiają organizm i upośledzają jego zdolność do radzenia sobie z upałami. W dodatku leki, które przyjmują osoby starsze, nierzadko mają negatywny wpływ na gospodarkę wodno-elektrolitową. Wraz z wiekiem zmniejsza się też pragnienie. Osoby starsze przyjmują mało płynów, a często są to napoje, które nie nawadniają organizmu w prawidłowy sposób. Do tego wszystkiego dochodzą problemy z mobilnością – seniorzy poruszają się wolniej, co wydłuża czas ekspozycji ciała na słońce. Wszystko to sprawia, że osoby w podeszłym wieku, podobnie jak dzieci, są bardziej narażone na udar słoneczny i odwodnienie. 

Udar słoneczny. Co robić, aby uniknąć przykrych objawów?

Udar cieplny jest schorzeniem, któremu można skutecznie zapobiegać. W upalne dni należy stosować się do poniższych wskazówek:

• należy unikać przebywania na słońcu w godzinach 10-14, ponieważ w tym czasie promieniowanie UV jest najsilniejsze, co zwiększa ryzyko przegrzania i uszkodzeń skóry,
• nie należy podejmować dużej aktywności fizycznej, kiedy temperatura za oknem jest wysoka,
• trzeba pamiętać o odpowiednim nawadnianiu organizmu i zawsze mieć przy sobie butelkę schłodzonej wody,
• jeśli chodzi o ubiór, to w czasie upałów warto wybierać jasne, przewiewne ubrania wykonane z naturalnych tkanin (np. len, bawełna, jedwab),
• głowę powinien chronić kapelusz, chustka lub czapka z daszkiem,
• przed wyjściem na zewnątrz należy zabezpieczyć twarz i ciało kremem ochronnym z SPF 50.

W najgorętszej porze dnia można też chłodzić się przy pomocy zimnych okładów na czoło lub krótkich, chłodnych kąpieli. 

Co zrobić, jeśli zauważymy u siebie pierwsze objawy udaru słonecznego?

W przypadku zauważenia pierwszych objawów udaru słonecznego, takich jak silne bóle głowy, zawroty głowy, nudności, wymioty, przyspieszone tętno, gorączka, zaczerwienienie skóry lub osłabienie, należy natychmiast przenieść się w chłodne, zacienione miejsce. Konieczne jest picie dużej ilości wody w celu nawodnienia organizmu. Do wody można dodać elektrolity w formie musujących tabletek, które można kupić w aptece. Jeżeli objawy nie ustąpią lub jeśli się nasilają, należy od razu skontaktować się z lekarzem.

Jak to zrobić, będąc na wakacjach albo poza swoim miejscem zamieszkania? Pomoże konsultacja z lekarzem rodzinnym w MED24, którą można odbyć za pośrednictwem Internetu, już w ciągu 15 minut od momentu rejestracji. Do wyboru są aż trzy wygodne dla pacjenta metody kontaktu – wideorozmowa, rozmowa telefoniczna lub czat SMS. W trakcie teleporady lekarz dokona oceny stanu zdrowia pacjenta na podstawie zgłaszanych objawów oraz zaleci dalsze postępowanie. Specjalista może wystawić e-receptę, e-skierowanie na badania lub e-skierowanie do innego lekarza. Teleporada medyczna to najszybszy i najwygodniejszy sposób na zapewnienie sobie profesjonalnej opieki medycznej, bez względu na obecną lokalizację pacjenta oraz porę dnia. 

Udar słoneczny. Skutki ignorowania objawów porażenia słonecznego

Ignorowanie objawów udaru słonecznego może prowadzić do poważnych i potencjalnie zagrażających życiu skutków. Przegrzanie organizmu często wiąże się z uszkodzeniem narządów wewnętrznych (serca, wątroby, mózgu), co upośledza ich funkcjonowanie. Nieleczony udar słoneczny zwiększa ryzyko niewydolności wielonarządowej, co jest stanem krytycznym, wymagającym intensywnej opieki medycznej. Inne konsekwencje udaru cieplnego obejmują powikłania neurologiczne, takie jak drgawki, uszkodzenia mózgu oraz zaburzenia poznawcze, które mogą być trwałe. Warto podkreślić, że jeśli objawy udaru słonecznego są łagodne i całkowity powrót do zdrowia jest możliwy po ochłodzeniu i nawodnieniu organizmu. Najgorsze rokowania dotyczą osób starszych i spożywających alkohol. Dla tych drugich udar cieplny 

 może skończyć się śmiercią. 

Jak dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu w czasie upałów?

Prawidłowe nawodnienie oznacza dostarczanie organizmowi wystarczającej ilości płynów, aby mogły one wspierać wszystkie jego funkcje, w tym regulację temperatury, utrzymanie odpowiedniego poziomu nawodnienia komórek oraz sprawne działanie układu krążenia i nerek. W czasie upałów organizm traci więcej wody poprzez pot, co sprawia, że zapotrzebowanie na płyny wzrasta. Nie czekajmy aż pojawi się uczucie pragnienia! W czasie upałów regularnie sięgajmy po schłodzoną wodę. Spożywanie dużej ilości świeżych warzyw i owoców również wspiera utrzymanie prawidłowej gospodarki wodno-elektrolitowej. 

Jakie napoje najlepiej nawadniają organizm w upalne dni? 

Woda jest najprostszym i najbardziej naturalnym wyborem, ponieważ szybko gasi pragnienie i nie zawiera zbędnych kalorii ani cukrów. Ponadto w czasie upałów warto sięgać po:

• wodę kokosową, 
• napój aloesowy,
• napoje izotoniczne,
• schłodzone napary ziołowe np. z mięty, szałwii, dzikiej róży,
• rozcieńczone wodą soki owocowe,
• zieloną herbatę,
• herbatki owocowe.

Należy za to unikać napojów alkoholowych oraz zawierających dużą ilość kofeiny (np. energetyki). 

W jaki sposób leczy się udar słoneczny w szpitalu?

Leczenie udaru słonecznego u hospitalizowanych osób koncentruje się na szybkim obniżeniu temperatury ciała i stabilizacji stanu pacjenta. Ważnym elementem terapii jest także dożylne nawodnienie organizmu, które pomaga przywrócić równowagę elektrolitową i wspiera funkcje życiowe. Równocześnie monitoruje się parametry pacjenta, takie jak temperatura ciała, tętno, ciśnienie krwi oraz poziomy elektrolitów, aby szybko reagować na wszelkie nieprawidłowości. 

Źródła:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537135/

Jardine David S., Choroba z przegrzania i udar cieplny, Pediatria po dyplomie, 13 (1), 02/2009