Jakie są rodzaje badań cytologicznych?

Spis treści:

1. Cytologia płynna a zwykła – jaka jest między nimi różnica?
2. Cytologia płynna a klasyczna – które badanie jest bardziej miarodajne?
3. Cytologia płynna – czy warto skorzystać z tej formy badania?
4. Cytologia zwykła i cytologia płynna – jak się przygotować do badania?
5. Cytologia zwykła i cytologia płynna – kiedy wyniki są gotowe do odbioru?
6. Konsultacja ginekologiczna online w MED24 - skonsultuj z lekarzem wynik cytologii
7. Nieprawidłowy wynik cytologii – konieczna dalsza diagnostyka
8. Cytologia zwykła i LBC – badanie, które pozwala na wczesne wykrycie raka szyjki macicy

Cytologia płynna a zwykła – jaka jest między nimi różnica?

Niezależnie od rodzaju, badanie cytologiczne polega na pobraniu wymazu z tarczy i kanału szyjki macicy do oceny laboratoryjnej. Procedurę tę może wykonać ginekolog lub odpowiednio przeszkolona położna. Główna różnica między cytologią klasyczną a płynną polega na sposobie utrwalenia materiału do analizy. W standardowym badaniu lekarz pobiera wymaz z dróg rodnych kobiety przy pomocy specjalnej szczoteczki, a następnie przenosi materiał na szkiełko laboratoryjne i spryskuje płynem utrwalającym. W cytologii płynnej do analizy laboratoryjnej przekazywana jest cała szczoteczka, której ginekolog użył do pobrania wymazu. Umieszcza się ją w pojemniku z płynem utrwalającym, stąd też nazwa badania – cytologia płynna lub LBC. 

Cytologia płynna a klasyczna – które badanie jest bardziej miarodajne?

Zarówno cytologia klasyczna, jak i płynna pozwala na ocenę komórek nabłonkowych z tarczy i kanału szyjki macicy. Cytologia zwykła jest standardową procedurą medyczną realizowaną przez Narodowy Fundusz Zdrowia, co oznacza, że pacjentka może z niej skorzystać bezpłatnie, w ramach swojego ubezpieczenia zdrowotnego. Cytologia LBC jest dostępna w prywatnych przychodniach i gabinetach ginekologicznych. Aby skorzystać z takiej formy badania, trzeba uiścić opłatę w wysokości od 120 do nawet 400 złotych, w zależności od placówki medycznej oraz zakresu badania. 

Cytologia płynna – czy warto skorzystać z tej formy badania?

Cytologia płynna to unowocześniona wersja cytologii klasycznej. Wiąże się to z kilkoma istotnymi korzyściami dla pacjentki. Po pierwsze, do analizy laboratoryjnej trafia więcej materiału biologicznego, co zwiększa czułość badania, a tym samym szanse na wykrycie różnych nieprawidłowości. Ponadto próbka pobrana w wyniku cytologii płynnej jest mniej podatna na zanieczyszczenia niż wymaz rozprowadzony na szkiełku. Jednak co najważniejsze, cytologia płynna daje możliwość przeprowadzenia innych testów w ramach zbadania tylko jednej próbki. Można jej użyć do wykrycia chlamydii oraz różnych odmian wirusa HPV. Podsumowując, cytologia płynna daje pełniejszy obraz zdrowia dróg rodnych kobiety, więc warto ją wykonać, jeśli pozwalają nam na to warunki finansowe. 

Cytologia zwykła i cytologia płynna – jak się przygotować do badania?

Badanie cytologiczne odbywa się podczas kontrolnej wizyty w gabinecie ginekologicznym. Każda kobieta, która rozpoczęła aktywność seksualną, powinna wykonywać je przynajmniej raz w roku. Jak się przygotować do pobrania wymazu z tarczy i kanału szyjki macicy?

• Na badanie należy zgłosić się nie wcześniej niż po 4 dniach od zakończenia miesiączki i nie później niż na 4 dni przed rozpoczęciem kolejnej miesiączki.
• Nie należy stosować żadnych środków dopochwowych na 4 dni przed badaniem.
• Na dzień-dwa przed badaniem należy powstrzymać się od aktywności seksualnej.

Przestrzeganie powyższych zaleceń zapewni najwyższą jakość i dokładność wyników badania cytologicznego. Wiele pacjentek zastanawia się, czy cytologia boli. Jest to badanie małoinwazyjne i bezbolesne, chociaż może wywoływać dyskomfort związany z uciskiem na podbrzusze i wprowadzeniem szczoteczki w głąb pochwy. 

Cytologia zwykła i cytologia płynna – kiedy wyniki są gotowe do odbioru?

Analiza materiału biologicznego z szyjki macicy zajmuje około trzech tygodni, choć może być to uzależnione od stopnia obciążenia pracą danego laboratorium oraz zastosowanych metod diagnostycznych. Próbkę można sklasyfikować w systemie Bethesda lub w skali Papanicoau. W tym pierwszym przypadku prawidłowy wynik cytologii zostanie określony jako NILM, czyli „No Intraepithelial Lesion or Malignancy”, co oznacza „brak podejrzenia śródbłonkowej neoplazji lub raka”. Każdy inny wynik wymaga konsultacji z lekarzem ginekologiem i najczęściej – powtórnego wykonania cytologii.

Jeśli chodzi o skalę Papanicolau, to wynik cytologii interpretuje się następująco:

• grupa 1 – prawidłowy wynik cytologii,
• grupa 2 – stan zapalny w drogach rodnych pacjentki,
• grupa 3 – nieprawidłowy wynik cytologii, możliwość dysplazji,
• grupa 4 - nieprawidłowy wynik cytologii, stan przedrakowy,
• grupa 5 – nieprawidłowy wynik cytologii, stwierdzenie komórek raka płaskonabłonkowego lub złośliwego nowotworu szyjki macicy.

Wyniki cytologii coraz częściej dostępne są online, co skłania pacjentki do ich samodzielnej interpretacji. Chociaż łatwy dostęp do wyników jest dużym udogodnieniem, warto pamiętać, że tylko lekarz ma wystarczającą wiedzę, by prawidłowo ocenić wynik cytologii. 

Samodzielna interpretacja wyniku badania cytologicznego może prowadzić do niepotrzebnego stresu lub wyciągnięcia błędnych wniosków. 

Konsultacja ginekologiczna online w MED24 - skonsultuj z lekarzem wynik cytologii

Właśnie odebrałaś wyniki badania cytologicznego, a jego opis Cię zaniepokoił? Teleporada to wygodne rozwiązanie, które pozwala szybko skonsultować się ze specjalistą bez konieczności wychodzenia z domu. Umożliwi Ci to konsultacja ginekologiczna w MED24. Umów się na e-wizytę STANDARD w dogodnym dla Ciebie terminie. Usługa jest dostępna codziennie, w godzinach od 8:00 do 22:00. W trakcie konsultacji lekarz omówi z Tobą wynik badania i odpowie na wszystkie Twoje pytania dotyczące zdrowia intymnego. 

Nieprawidłowy wynik cytologii – konieczna dalsza diagnostyka

Nieprawidłowego wyniku badania cytologicznego nie wolno ignorować! Błędem jest też wpadanie w panikę i zaniechanie konsultacji ginekologicznej. Zły wynik badania nie zawsze oznacza nowotwór. Często jest to dla lekarza sygnał, że komórki szyjki macicy wykazują zmiany, które mogą być wynikiem infekcji, stanu zapalnego lub łagodnych procesów onkologicznych, co  wymaga dalszej diagnostyki i ewentualnego leczenia. W takich przypadkach badanie cytologiczne należy powtórzyć, a dodatkowo wykonuje się u pacjentki kolposkopię, która może dać wskazanie do przeprowadzenia biopsji. Proces leczniczy jest dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjentki. 

Cytologia zwykła i LBC – badanie, które pozwala na wczesne wykrycie raka szyjki macicy

Badanie cytologiczne jest prostym, tanim i skutecznym narzędziem diagnostycznym, które pozwala na wczesne wykrycie zmian onkologicznych w obrębie szyjki macicy. Jak jeszcze, oprócz profilaktycznych badań u ginekologa, można chronić się przed tym nowotworem? 

Główną przyczyną raka szyjki macicy jest wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). Można się przed nim chronić dzięki szczepionkom, które podaje się dziewczynkom i chłopcom, między 11 a 14 rokiem życia. 

Stosowanie prezerwatyw przy każdym zbliżeniu i ograniczanie liczby partnerów seksualnych również może zmniejszyć ryzyko zakażenia HPV oraz innymi infekcjami przenoszonymi drogą płciową, które mogą przyczyniać się do zmian w obrębie szyjki macicy. Zaobserwowano, że palenie papierosów sprzyja zmianom nowotworowym, dlatego rzucenie palenia to kolejny czynnik, który ograniczy ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy. Ważne jest też stosowanie zdrowej, odpowiednio zbilansowanej diety oraz uprawianie aktywności fizycznej. 

Bibliografia

https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/szczepienie-ktore-chroni-przed-rakiem

https://pacjent.gov.pl/program-profilaktyczny/profilaktyka-raka-szyjki-macicy

Rekomendacje PTGiP, Schemat postępowania w skriningu podstawowym raka szyjki macicy-czerwiec 2022, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2022, tom 7, nr 2, strony 96-98