Zaburzenia lipidowe – jak sobie z nimi radzić?

Zaburzenia lipidowe – co to znaczy?

Zaburzenia gospodarki lipidowej to stan, w którym poziom lipidów we krwi jest nieprawidłowy – najczęściej oznacza to podwyższone stężenie LDL i triglicerydów oraz obniżony poziom HDL. W większości przypadków problem ten nie daje wyraźnych objawów i rozwija się przez wiele lat bez zauważalnych dolegliwości.

W niektórych przypadkach mogą jednak wystąpić następujące symptomy:

• żółte grudki tłuszczowe na powiekach (kępki żółte),
• ból i uczucie ciężkości nóg,
• nadmierne zmęczenie,
• bóle w klatce piersiowej wynikające ze zmian miażdżycowych,
• nadciśnienie tętnicze.

Brak widocznych objawów sprawia, że wiele osób nie zdaje sobie sprawy z problemu, dopóki nie pojawią się powikłania, takie jak choroba wieńcowa czy udar mózgu. Dlatego warto regularnie wykonywać lipidogram, szczególnie jeśli w rodzinie występowały choroby serca lub jeśli prowadzimy niezdrowy tryb życia.

Zaburzenia gospodarki lipidowej – objawy

Zaburzenia lipidowe przez długi czas mogą nie dawać żadnych wyraźnych objawów, dlatego często są diagnozowane przypadkowo podczas rutynowych badań krwi. Brak wczesnych symptomów sprawia, że wiele osób nie zdaje sobie sprawy z ryzyka, jakie niosą ze sobą nieprawidłowe poziomy lipidów. Dopiero w zaawansowanym stadium, gdy dochodzi do powikłań, mogą pojawić się charakterystyczne dolegliwości.

Objawy mogą obejmować:

• Kępki żółte (xanthelasmata) – małe, żółtawe złogi tłuszczowe pojawiające się najczęściej na powiekach, które są oznaką długotrwałego podwyższenia cholesterolu.
• Bóle w klatce piersiowej (dławica piersiowa) – uczucie ucisku lub pieczenia w klatce piersiowej, które pojawia się w wyniku zwężenia tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.
• Zmniejszona wydolność fizyczna – szybkie męczenie się, duszność przy wysiłku czy osłabienie mogą wynikać z ograniczonego dopływu tlenu do serca i mięśni.
• Bóle nóg i chromanie przestankowe – w przypadku zajęcia przez miażdżycę tętnic kończyn dolnych może dojść do bólu i skurczów nóg podczas chodzenia, które ustępują po odpoczynku.
• Nadciśnienie tętnicze – wysokie ciśnienie krwi często towarzyszy zaburzeniom lipidowym i stanowi dodatkowy czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
• Czerwone lub białe grudki tłuszczowe (guzki ścięgien) – mogą pojawiać się na dłoniach, łokciach, kolanach czy ścięgnie Achillesa u osób z ciężką postacią hipercholesterolemii rodzinnej.

Warto pamiętać, że objawy te nie pojawiają się u każdego pacjenta. Z tego powodu istotne znaczenie ma regularne wykonywanie lipidogramu, szczególnie u osób z czynnikami ryzyka, takimi jak otyłość, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, palenie papierosów czy obciążenia rodzinne. Wczesne wykrycie zaburzeń gospodarki lipidowej pozwala na wdrożenie odpowiednich działań zapobiegawczych i zmniejszenie ryzyka groźnych powikłań.

 Umów e-wizytę

Dlaczego powinno się leczyć zaburzenia lipidowe?

Nieprawidłowy poziom lipidów to główny czynnik rozwoju miażdżycy – choroby, w której blaszki cholesterolowe odkładają się w ścianach naczyń krwionośnych, prowadząc do ich zwężenia i ograniczenia przepływu krwi. Jeśli proces ten nie zostanie zahamowany, może dojść do poważnych powikłań, takich jak:

• zawał serca, gdy zamknięcie tętnicy wieńcowej powoduje niedotlenienie mięśnia sercowego,
• udar mózgu, spowodowany niedrożnością naczyń doprowadzających krew do mózgu,
• niewydolność serca, wynikająca z przeciążenia mięśnia sercowego,
• uszkodzenie nerek, ponieważ zaburzenia lipidowe przyczyniają się do rozwoju nadciśnienia i niewydolności nerek.

Powyższe stany chorobowe w  znaczący sposób obniżają jakość życia pacjenta, mogą prowadzić do ograniczenia jego sprawności ruchowej i umysłowej (udar mózgu), a w skrajnych przypadkach - doprowadzić do zgonu.

Jak leczyć zaburzenia lipidowe?

1. Zmiana stylu życia

Podstawowym krokiem w leczeniu zaburzeń gospodarki lipidowej jest modyfikacja diety i nawyków zdrowotnych. W tym aspekcie zalecenia lekarskie obejmują:

• Zdrową dietę – ograniczenie tłuszczów nasyconych i trans, które znajdują się w fast foodach, smażonych potrawach i wyrobach cukierniczych. Warto zwiększyć spożycie błonnika, który pomaga obniżyć poziom cholesterolu.
• Więcej warzyw i owoców – dostarczają antyoksydantów, które chronią naczynia krwionośne przed uszkodzeniami.
• Regularną aktywność fizyczną – minimum 150 minut umiarkowanego wysiłku tygodniowo, np. spacery, jazda na rowerze czy pływanie, poprawia metabolizm lipidów.
• Ograniczenie alkoholu i rzucenie palenia – oba te czynniki sprzyjają podwyższeniu poziomu LDL i triglicerydów.

2. Leczenie farmakologiczne

Jeśli zmiana stylu życia nie przynosi oczekiwanych efektów, lekarz może zalecić leczenie farmakologiczne. Najczęściej stosowane są:

• Statyny – leki obniżające poziom LDL i zmniejszające ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
• Fibraty – skuteczne w obniżaniu poziomu triglicerydów i podnoszeniu HDL.
• Inhibitory PCSK9 – nowoczesne leki stosowane w trudnych przypadkach hipercholesterolemii.
• Ezetymib – ogranicza wchłanianie cholesterolu w jelitach.

3. Regularna kontrola i monitorowanie wyników

Osoby z zaburzeniami lipidowymi powinny regularnie wykonywać lipidogram, aby sprawdzić skuteczność leczenia. Częstotliwość badań zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta i zaleceń lekarza. Wykonałeś badanie, ale nie wiesz, jak zinterpretować wyniki? Umów się na konsultację internistyczną lub kardiologiczną w MED24. Wybierając teleporadę Express możesz skonsultować się z internistą w ciągu 15 minut, a z porady kardiologa skorzystasz  w dogodnym dla siebie terminie, od poniedziałku do piątku - bez wychodzenia z domu.

 Umów e-wizytę

Podsumowanie

Zaburzenia gospodarki lipidowej to poważny problem zdrowotny, który może prowadzić do miażdżycy, zawału serca i udaru mózgu. Regularne wykonywanie lipidogramu pozwala na wczesne wykrycie nieprawidłowości, a zmiana stylu życia i odpowiednie leczenie mogą skutecznie zapobiegać powikłaniom. Leczenie zaburzeń lipidowych ma nadrzędne znaczenie dla zdrowia serca i naczyń krwionośnych, dlatego nie warto ich bagatelizować – odpowiednia dieta, aktywność fizyczna i, jeśli konieczne, farmakoterapia mogą znacząco zmniejszyć ryzyko poważnych chorób.