Bakteria legionella – co to takiego? Czym grozi zakażenie?

Legionella jest szczególnie niebezpieczna dla osób starszych i przewlekle chorych – np. ze schorzeniami układu krążenia, cukrzycą, nowotworami czy chorobami płuc.

Spis treści:

1. Legionelloza – co to za choroba, jakie są jej objawy i kogo atakuje?
2. Gdzie występuje legionella?
3. Jak legionella dostaje się do naszego organizmu?
4. Jak zapobiegać zakażeniu legionellą?
5. Objawy zakażenia legionellą
6. Jak sprawdzić czy to na pewno legionelloza, a nie grypa?

Legionelloza – co to za choroba, jakie są jej objawy i kogo atakuje?

Legionelloza to choroba zakaźna, znana także pod nazwą „choroba legionistów”. Jest ostrym zakażeniem układu oddechowego, wywołanym przez bakterie legionelli.

W ostatnich latach w Polsce notuje się około kilkudziesięciu przypadków zachorowań rocznie, potwierdzonych badaniami. Jednak według ekspertów, nie można podać ile realnie osób zostaje zakażonych. 

Bakteria nie jest potencjalnie groźna dla większości zdrowych osób. Najczęściej powoduje niegroźną infekcję układu oddechowego, pod nazwą „gorączki pontiac”.

Niestety u niektórych osób bakterie legionelli powodują legionellozę – ciężką infekcję układu oddechowego. 

Czym to jest spowodowane? Może to być zależne zarówno od zjadliwości szczepu bakterii, jak i skłonności do zachorowań u osób z grupy ryzyka.

Legionella lubi ciepło i wilgoć. Najszybciej rozwija się w temperaturze 38-42 stopnie Celsjusza. To sprawia, że pojawia się i bardzo szybko namnaża w instalacjach z ciepłą wodą. W niższych temperaturach już nie rozwija się tak intensywnie.

Wpływ na jej szybszy rozwój mają również: osady – np. rdza lub kamień kotłowy, substancje biologiczne i miejsca ze spowolnionym przepływem wody – np. zbyt duże bojlery.

Gdzie występuje legionella?

Bakteria te występują w środowisku naturalnym, w wodach słodkich, czyli w rzekach i jeziorach, a także w wilgotnej glebie. Tam jednak zazwyczaj nie stanowi ona zagrożenia dla człowieka.

Problem pojawia się wówczas, gdy bakterie przedostają się do systemów i instalacji wodnych w budynkach zamieszkałych przez ludzi.

Legionella to rodzaj bakterii wywołującej m.in. chorobę zakaźną legionellozę, zwaną także pod nazwą „choroby legionistów”, będącą schorzeniem układu oddechowego.

Jak legionella dostaje się do naszego organizmu?

Przenosi się poprzez wdychanie areozolu, czyli drobnych kropli wody, które dostają się do naszego układu oddechowego, podczas korzystania z prysznica, klimatyzatorów, nawilżaczy powietrza, spryskiwaczy ogrodowych, czy myjni samochodowej.

Szczególnie muszą uważać osoby, które często korzystają z podgrzewaczy, magazynujących wodę. Tutaj zakażenie może nastąpić nawet podczas mycia rąk lub codziennych kąpieli.

Mimo, że bakteria ta występuje w wodzie, napicie się jej nie powoduje zakażenia. Nie dochodzi również do niego podczas kontaktu z osobą chorą.

Największe ryzyko zakażenia występuje w miejscach, w których instalacje wodne, wentylacyjne i klimatyzacyjne nie są regularnie czyszczone, dezynfekowane, a woda w nich nie jest wymieniana. Kluczowe jest unikanie wdychania aerozoli z wodą zakażoną legionellą.

Latem, podczas upałów, źródłem zakażenia mogą być miejskie kurtyny wodne, które rozpylają wodę w dużych ilościach. Jeśli dojdzie do zanieczyszczenia sieci wodociągowej, która doprowadza wodę do tych kurtyn, nietrudno o zakażenia na dużą skalę.

Jak zapobiegać zakażeniu legionellą?

Przede wszystkim ważne jest zachowanie higieny i standardów sanitarnych.

Należy odpowiednio zaprojektować instalacje wodno-kanalizacyjne. Istotną rolę odgrywa tu ich stan techniczny oraz jakość materiałów, z których są wykonywane. Rury z zimną wodą powinny być izolowane od tych z ciepłą. Dzięki temu zimna woda nie będzie się podgrzewać i stwarzać warunków do rozwoju bakterii. Jeśli chodzi o krany, trzeba dopilnować, by nie rozpylały wody.   Co do urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, należy je regularnie czyścić, odkażać i serwisować.

Objawy zakażenia legionellą

Bakteria rozwija się od 2 do 10 dni. W dużej mierze objawy legionellozy przypominają grypę. Najczęstsze z nich to:

• wysoka gorączka – temperatura ciała może osiągać nawet 39 - 40°C.
• kaszel - suchy lub ze śluzem;  w cięższych stanach z krwią
• duszności, trudności z oddychaniem oraz ból w klatce piersiowej
• bóle mięśni – przede wszystkim w okolicach klatki piersiowej i brzucha
• silne bóle głowy są zazwyczaj jednym z pierwszych objawów legionelli
• duże osłabienie
• utrata apetytu, biegunka, nudności lub wymioty
• zawroty głowy oraz dezorientacja lub halucynacje

Jak sprawdzić czy to na pewno legionelloza, a nie grypa?

Ponieważ objawy legionellozy podobne są do tych, które pojawiają się podczas grypy, trzeba, przede wszystkim:

• zwrócić uwagę na okoliczności zachorowania - np. czy wystąpiły one u osoby, która długo przebywała ostatnio w klimatyzowanych pomieszczeniach.
• zrobić dodatkowe badania; najlepszym z nich jest laboratoryjne badanie moczu.

Podejrzewasz u siebie legionellozę? Jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem. Choroba ta prowadzi do ostrych powikłań i notuje śmiertelność nawet na poziomie 25%. Najczęstszą przyczyną śmierci jest błędna diagnoza, a co za tym idzie nieodpowiednie leczenie.