Jaki cholesterol jest w normie?

Spis treści:

1. Jaki cholesterol jest w normie?
2. Normy cholesterolu
3. Jaki cholesterol jest w normie?
4. Jak odczytywać wyniki cholesterolu?
5. Co oznacza cholesterol poniżej lub powyżej normy?

Jaki cholesterol jest w normie?

Dlaczego tak boimy się cholesterolu? Cholesterol pełni wiele kluczowych funkcji w organizmie i ma pozytywne znaczenie dla zdrowia. Jest integralnym składnikiem błon komórkowych i wpływa na ich funkcjonalność. Bierze udział w syntezie hormonów, w tym hormonów płciowych, jak estrogeny i testosteron. Jest również surowcem dla innych steroidów, nie tylko hormonów płciowych, ale również kortykosteroidów, które regulują odpowiedź organizmu na stres i różne funkcje życiowe. Cholesterol w skórze pod wpływem promieniowania UV przekształca się w witaminę D, kluczową dla regulacji poziomu wapnia i fosforu. Ponadto cholesterol bierze udział w produkcji kwasów żółciowych i jest ważny dla funkcjonowania połączeń nerwowych. Wysoki poziom cholesterolu jest nazywany przez lekarzy cichym zabójcą, bo nie daje żadnych objawów, dopóki nie wystąpią poważne problemy zdrowotne. Powoduje tworzenie płytek miażdżycowych w tętnicach, co zwęża je i utrudnia przepływ krwi. To z kolei zwiększa ryzyko zawału i udaru. W artykule opowiemy: jak odczytać wyniki normy badań cholesterol, jaki cholesterol jest w normie, co oznacza cholesterol całkowity powyżej normy, oraz co oznacza cholesterol całkowity poniżej normy. 

Umów e-wizytę

Normy cholesterolu

Cholesterol sam w sobie nie jest zły. Jest niezbędny dla kluczowych funkcji w organizmie. Problem pojawia się, gdy jego poziomy są zbyt wysokie i nie są zrównoważone przez dobry cholesterol HDL, który pomaga w usuwaniu LDL z krwiobiegu.

Na początek wyjaśnijmy kilka pojęć: LDL i HDL, trójglicerydy to cząsteczki cholesterolu połączone z innymi substancjami, występujące w osoczu krwi. 

LDL to skrót od Low-Density Lipoprotein, w języku polskim oznacza lipoproteiny o niskiej gęstości. To jedna z głównych frakcji lipoprotein, które transportują cholesterol i inne tłuszcze w organizmie człowieka. LDL jest nazywany złym cholesterolem. Kiedy łączy się z innymi cząsteczkami, tworzą się płytki miażdżycowe, które mogą zwężać i zapchać arterie, co ogranicza przepływ krwi do narządów, takich jak serce i mózg. Jest odpowiedzialny za ryzyko chorób sercowo-naczyniowych: choroby wieńcowej, czy udaru mózgu. 

HDL to skrót od High-Density Lipoprotein, co w języku polskim oznacza lipoproteiny o wysokiej gęstości. Są to cząsteczki, które transportują cholesterol, ale w przeciwnym kierunku z różnych części organizmu z powrotem do wątroby. Jest często nazywany dobrym cholesterolem, ponieważ pomaga w usuwaniu nadmiaru cholesterolu z układu krążenia. Działa to na zasadzie recyklingu, sprząta zły cholesterol, z różnych miejsc i kieruje go do wątroby, gdzie jest albo ponownie przetworzony, albo wydalany z organizmu. Zły cholesterol LDL może być jak samochody, które z jakiegoś powodu zatrzymują się na drodze i blokują ruch (tworzą płytki miażdżycowe). Dobry cholesterol HDL działa jak pomoc drogowa, która przyjeżdża i odblokowuje zator, przewodząc cholesterol z powrotem do wątroby, do recyklingu.

Trójglicerydy to estery glicerolu i kwasów tłuszczowych, które służą jako główne źródło magazynowanej energii w organizmie człowieka. Są głównym składnikiem tłuszczów w diecie i są produkowane przez wątrobę. Po spożyciu posiłku trójglicerydy są wydobywane z tłuszczów spożywczych i przenoszone przez krew do różnych tkanek, gdzie są przechowywane jako rezerwa energetyczna. Wysokie poziomy trójglicerydów w krwi są często związane z wyższym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, zwłaszcza gdy towarzyszą im niskie poziomy dobrego i wysokie poziomy złego cholesterolu. Podobnie jak LDL i HDL, trójglicerydy są częścią profilu lipidowego, który jest używany do oceny ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

Cholesterol całkowity to suma wszystkich frakcji cholesterolu we krwi, w tym LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości), HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości) i VLDL (lipoproteiny o bardzo niskiej gęstości). Jest to wartość używana jako wskaźnik ogólnego zdrowia sercowo-naczyniowego i jest jednym z pierwszych parametrów mierzonych w ramach profilu lipidowego.

Umów e-wizytę

Jaki cholesterol jest w normie? 

• Całkowity cholesterol powinien być poniżej 200 mg/dL (5,2 mmol/L) uznawany jest za poziom optymalny.
• LDL (zły cholesterol) powinien być poniżej 100 mg/dL (2,6 mmol/L). 
• HDL (dobry cholesterol) powinien być powyżej 60 mg/dL (1,6 mmol/L). 
• Trójglicerydy (poniżej 150) mg/dL (1,7 mmol/L) są w normie.

Jaki cholesterol jest w normie? Cholesterol całkowity u zdrowego człowieka nie powinien przekraczać 200 mg/dl. Zaleca się, aby stężenie dobrego cholesterolu (HDL) było większe od 40 mg/dl (u kobiet powyżej 46 mg/dl), natomiast frakcji LDL nie może przekraczać 115 mg/dl. To wartości uznawane przez lekarzy za korzystne.

Jak odczytywać wyniki cholesterolu?

Jak odczytać wyniki normy badań cholesterolu? Przedstawiamy kilka zakresów wartości, które są uznawane za normy (mogą się nieco różnić się w zależności od laboratorium i rekomendacji lekarskich): 

Cholesterol całkowity

• Optymalny (poniżej 200) mg/dL
• Na granicy (200–239) mg/dL
• Wysoki (240) mg/dL i wyżej

LDL (zły)

• Optymalny (poniżej 100) mg/dL
• Na granicy (100-129) mg/dL
• Wysoki (130–159) mg/dL
• Bardzo wysoki (160–189) mg/dL
• Ekstremalnie wysoki (190) mg/dL i wyżej

HDL (dobry)

• Niski (ryzyko) poniżej 40 mg/dL u mężczyzn i poniżej 46 mg/dL u kobiet
• Optymalny 60 mg/dL i wyżej

Trójglicerydy

• Optymalny (poniżej 150) mg/dL
• Na granicy (150-199) mg/dL
• Wysoki (200–499) mg/dL
• Bardzo wysoki (500) mg/dL i wyżej

Wartości te są mierzone w miligramach na decylitr (mg/dL) i mogą być konwertowane na inne jednostki. Interpretacja wyników cholesterolu powinna być wykonana w kontekście czynników ryzyka, takich jak wiek, rodzina, styl życia oraz obecność innych chorób. Najlepiej omówić wyniki z lekarzem, który może zaproponować dalsze badania diagnostyczne lub zmiany w leczeniu i stylu życia.

Umów e-wizytę

Co oznacza cholesterol poniżej lub powyżej normy?

Co oznacza cholesterol całkowity powyżej normy? Cholesterol całkowity powyżej normy jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, takich jak miażdżyca, choroba wieńcowa, zawał serca czy udar mózgu. Wysoki poziom cholesterolu całkowitego może prowadzić do odkładania się płytek miażdżycowych w ściankach tętnic, co skutkuje ich zwężeniem i utrudnieniem przepływu krwi. Wysoki cholesterol często występuje wraz z innymi czynnikami ryzyka, takimi jak nadciśnienie, cukrzyca, nadwaga, brak aktywności fizycznej czy niewłaściwa dieta. Co oznacza cholesterol całkowity poniżej normy? Jest rzadszym zjawiskiem w porównaniu z podwyższonym poziomem cholesterolu i zazwyczaj nie jest uważany za stan alarmujący. Niemniej jednak niski poziom cholesterolu może być sygnałem różnych chorób. Może być wynikiem braku pewnych składników odżywczych, a także zaburzeń odżywiania. Cholesterol jest syntetyzowany w wątrobie, niski poziom może wskazywać na zaburzenia funkcji tego narządu. Nadczynność tarczycy może prowadzić do przyspieszonego metabolizmu, co z kolei może obniżyć poziom cholesterolu. Niektóre formy nowotworów, choroby zakaźne oraz przewlekłe choroby układu pokarmowego mogą wpływać na obniżenie poziomu cholesterolu. Leki mogą obniżać poziom cholesterolu jako efekt uboczny.

Jeśli Twoje badania wykazują podwyższony lub obniżony poziom cholesterolu, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Możliwe środki zaradcze obejmują zmiany w diecie, aktywność fizyczną i ewentualnie leczenie farmakologiczne. Lekarz rodzinny może zlecić dodatkowe badania lub skierować do specjalisty. Wykrycie i kontrola podwyższonego cholesterolu są podstawą dla uniknięcia poważnych problemów zdrowotnych. Już niewielkie zmiany stylu życia mogą znacząco poprawić stan zdrowia. Podwyższony cholesterol nie daje żadnych objawów, więc regularne badania są jedyną metodą wykrycia i kontrolowania tego stanu.

Umów e-wizytę

Bibliografia

1. Cholesterol pod kontrolą, Agata Lewandowska (2023), Wyd. RM

2. Lipidologia, co koniecznie należy wiedzieć? Artur Mamcarz, Piotr Jankowski, Alicja Baska, Marcin Barylski, Bogusław Okopień, Łukasz Bułdak, Aleksandra Bołdys(2022), Wyd.PZWL 

3. Badania laboratoryjne. Zakres norm i interpretacja, Lidia Hyla-Klekot, Franciszek Kokot, Stefan Kokot (2023), Wyd. PZWL