Kaszel u dorosłych - nie bagatelizuj go!

Spis treści:

1. Rodzaje kaszlu u dorosłych
2. Co na kaszel mokry
3. Kaszel suchy - co stosować?
4. Jak leczyć kaszel

Kaszel jest jednym z najczęstszych objawów, z którym osoby dorosłe zgłaszają się do lekarza. Nie można go lekceważyć, zwłaszcza gdy trwa długo, jest intensywny, występują dodatkowe objawy. Może sygnalizować poważne choroby, astmę, POChP, raka płuc. Samodzielne leczenie kaszlu tylko utrudnia diagnozę i prowadzi do komplikacji zdrowotnych. Kaszel u dorosłych nie tylko wpływa negatywnie na jakość życia, ale niektóre jego formy są zakaźne dla innych. Wczesna diagnoza umożliwia pełne wyleczenie i szybki powrót do zdrowia. W artykule opiszemy rodzaje kaszlu, odpowiemy, dlaczego kaszel nasila się wieczorem, co pomaga na kaszel oraz jak wyleczyć kaszel.

Umów e-wizytę

Rodzaje kaszlu u dorosłych

Kaszel ostry jest krótkotrwały i utrzymuje się do 3 dni. Jego najczęstsze źródła to infekcje wirusowe, przeziębienie lub grypa. Z kolei przewlekły kaszel, trwający dłużej niż 8 tygodni, może wynikać z różnych stanów, takich, jak: astma, POChP, refluks żołądkowo-przełykowy, czy infekcje dolnych dróg oddechowych. 

Suchy kaszel, bez wydobywającej się wydzieliny, wynika z podrażnienia dróg oddechowych, alergii, czy infekcji wirusowych lub jest jednym ze skutków ubocznych niektórych leków np. na nadciśnienie. 

Kaszel z obecnością śluzu lub plwociny, czyli mokry jest spowodowany przez infekcje bakteryjne, lub przewlekłe choroby albo zapalenie oskrzeli. Nocny kaszel może wywoływać refluks żołądkowo-przełykowy, zastoinową niewydolność serca, lub astmę. Kaszel z krwią jest objawem poważnych chorób, takich jak rak płuc, gruźlica czy zapalenie płuc.

Kaszel krtaniowy może być krótkotrwały lub przewlekły, w zależności od przyczyny. Najczęściej jest spowodowany infekcjami krtani, ale także długotrwałym podrażnieniem spowodowanym przez palenie, ekspozycję na substancje drażniące, refluks żołądkowo-przełykowy, czy uszkodzenia strun głosowych. Jest suchy, chrypiący, towarzyszy mu uczucie drapania lub pieczenia w gardle. Kaszel krtaniowy, podobnie jak inne rodzaje kaszlu, wymaga dokładnej diagnozy i leczenia, szczególnie jeśli utrzymuje się przez dłuższy czas. 

Różne rodzaje kaszlu mają różne przyczyny i objawy, dlatego ważne jest, aby każdy przypadek kaszlu był indywidualnie zdiagnozowany i leczony. Jeżeli Twój kaszel, nie ustępuje, skonsultuj z lekarzem, który zaleci badania. Jakie to badania? Diagnostyka kaszlu obejmuje różne badania, od badania krwi, przez rentgen, do spirometrii. W zależności od objawów lekarz może zlecić badania specjalistyczne, takie jak testy alergiczne, tomografię czy bronchoskopię. Konsultacje z alergologiem, pulmonologiem czy kardiologiem, mogą być również konieczne. Odwlekanie diagnozy może prowadzić do komplikacji i wpływać negatywnie na jakość życia.

Co na kaszel mokry

W przypadku kaszlu mokrego zaleca się jak najszybszą wizytę u lekarza. Kaszel z odkrztuszaniem może być objawem od infekcji wirusowej po przewlekłe choroby dróg oddechowych. A co można podawać w domu na kaszel mokry? Duże ilości ciepłych płynów mogą pomóc w rozrzedzeniu wydzieliny i jej odkrztuszaniu. Pomagają też herbaty z lipy, szałwii czy rumianku. Warto również wygrzać się pod kołdrą, ponieważ wysoka temperatura zmniejsza lepkość śluzu. Skuteczne mogą być gorące inhalacje z dodatkiem kilku kropli olejków: sosny, jodły, tymianku czy eukaliptusa. Leki dostępne bez recepty, czyli mukolityki i środki wykrztuśne, np. guaifenezyna, mogą pomóc w odkrztuszaniu śluzu. Pastylki do ssania łagodzą podrażnienia.

A jeśli kaszel jest duszący? Co na duszący kaszel można poradzić? Jeżeli kaszel jest duszący, pomogą inhalacje z soli fizjologicznej lub z dodatkiem olejków eterycznych. Spanie w pozycji siedzącej ułatwi oddychanie. W przypadku astmy, użycie inhalatora przyniesie szybką ulgę. Duszący kaszel może być objawem zapalenia oskrzeli, astmy, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc czy zastoinowej niewydolności serca. W takich przypadkach najsensowniejszym działaniem jest szybka konsultacja z lekarzem. Kortykosteroidy w formie wziewnej lub doustnej mogą być zalecane do zmniejszenia zapalenia dróg oddechowych.

Jak powstrzymać kaszel domowymi sposobami? Jeśli chodzi o domowe sposoby na kaszel: 

• Duża ilość płynów nawilży drogi oddechowe i złagodzi kaszel. 
• Miód malinowy i lipowy działają łagodząco na gardło, podobnie jak herbata z cytryną, mleko z miodem, czy ciepły sok malinowy. 
• Pastylki do ssania z mentolem także przyniosą ulgę dla podrażnionego gardła. 
• Unikanie drażniących substancji oraz zmiana pozycji ciała na siedzącą, może pomóc w odkrztuszaniu. 

Kaszel może być objawem różnych stanów chorobowych, od łagodnych do poważnych i wymaga lekarskiej diagnozy oraz leczenia.

Umów e-wizytę

Kaszel suchy - co stosować?

Są domowe sposoby i leki dostępne bez recepty przynoszące ulgę. Co na suchy kaszel pomoże? 

• Napary z ziół, herbata z lipy, rumianku czy szałwii. 
• Naturalny miód, syrop z cebuli, inhalacje z soli fizjologicznej, bądź syrop z majeranku, ziołowe płukanki z prawoślazu lub mięty. 
• Nawodnienie organizmu jest również bardzo ważne w trakcie choroby. 
• Unikanie drażniących substancji, takich jak dym tytoniowy, czy silne perfumy. 
• Leki OTC, dostępne bez recepty, w tym pastylki do ssania, zawierające substancje znieczulające i łagodzące. 
• Syropy przeciwkaszlowe na bazie dekstrometorfanu lub guaifenezyny, takie jak: Bronhostop, Clavox, Amatussin, Contril, Levopront. 
• Spraye do gardła, znieczulające miejscowo, takie jak: Envil, czy Tantum verde. 
• Leki na receptę np. Kodeina w przypadku, gdy kaszel jest dokuczliwy. 
• Leki przeciwhistaminowe, jeśli kaszel jest spowodowany alergią. 

A jeśli kaszel jest uporczywy? Co na uporczywy kaszel można poradzić? Uporczywy kaszel może być objawem różnych chorób, takich, jak: 

• infekcje, 
• alergia lub 
• choroby przewlekłe. 

Domowe sposoby, które pomagają to: picie dużej ilości płynów, inhalacje i gorące parówki, syropy na kaszel, które zawierają dekstrometorfan lub guaifenezynę. Pastylki do ssania, zawierające mentol. W przypadku uporczywego kaszlu trzeba przeprowadzić dodatkowe badania, takie jak badanie plwociny, rentgen klatki piersiowej, spirometria, aby wykluczyć choroby przewlekłe.

A co na kaszel krtaniowy? Jak radzić sobie z takim rodzajem kaszlu? Kaszel krtaniowy może być objawem krupu. Jest to stan zapalny krtani i tchawicy, który wywołują infekcje wirusowe. Kaszel krtaniowy może ewoluować, z początku być suchy, a potem wejść w fazę mokrą. Zmiany mogą być wynikiem postępującej infekcji lub choroby. Kaszel krtaniowy, suchy, chrypiący z uczuciem drapania czy pieczenia w gardle jest związany z początkową fazą infekcji krtani, podrażnieniem, czy afonii, czyli utracie dźwięczności głosu w wyniku choroby. Kaszel krtaniowy mokry z wydobywającą się wydzieliną, śluzem czy plwociną może być objawem przewlekłej infekcji lub zapalenia bakteryjnego. Występuje po fazie suchego kaszlu, gdy organizm zaczyna produkować więcej śluzu w reakcji na stan zapalny. Kaszel krtaniowy wymaga konsultacji medycznej. Jeśli zmiany w charakterze kaszlu są zauważalne i utrzymują się przez dłuższy czas, głos się zmienia, a chrypka się nasila, nie czekaj, tylko jak najszybciej idź do lekarza!

Sprawdź: Internista a lekarz rodzinny - jakie są różnice i kogo wybrać?

Jak leczyć kaszel

Przy każdym rodzaju kaszlu, konieczna jest wizyta u lekarza. Kaszel może być objawem różnych stanów chorobowych, od łagodnych infekcji wirusowych, reakcji alergicznych po ciężkie choroby przewlekłe. Jak wyleczyć kaszel? 

• Jeśli lekarz postawił diagnozę, to najprawdopodobniej też wypisze także leki na receptę - antybiotyki w przypadku bakteryjnej infekcji dróg oddechowych. 
• Bronchodilatatory, które są stosowane w astmie czy POChP, pomagają w rozszerzeniu oskrzeli. 
• Kortykosteroidy w formie wziewnej lub tabletek, podawane są w celu zmniejszenia zapalenia. 
• Leki bez recepty, takie jak syropy na kaszel zawierają substancje zmniejszające odruch kaszlowy. 
• Pastylki do ssania łagodzą podrażnienie gardła. 

Co pomaga na kaszel? Domowe sposoby, takie, jak: 

• picie dużej ilości płynów, wody, rosołków, soków malinowych, porzeczkowych, herbatek ziołowych, aby nawilżyć drogi oddechowe i złagodzić kaszel. 
• Gorące inhalacje z dodatkiem kilku kropel olejku eukaliptusowego. 
• Pomaga także płukanie gardła wodą z kilkoma kroplami wody utlenionej. 

A dlaczego kaszel nasila się wieczorem? W pozycji leżącej, zgromadzony śluz w drogach oddechowych jest trudniejszy do usunięcia, co prowadzi do ataków kaszlu. Mniejsza aktywność fizyczna wieczorem i spadająca temperatura podrażniają drogi oddechowe. Refluks żołądkowo-przełykowy, czy zmiany hormonalne, również mogą wpływać na nasilenie się kaszlu. Jeżeli problem utrzymuje się i męczy, zalecana jest konsultacja lekarska dla ustalenia przyczyn i skutecznego leczenia. Tylko lekarz ma wiedzę medyczną, jak wyleczyć kaszel. Może dokładnie zdiagnozować przyczyny kaszlu i zaproponować skuteczne leczenie. 

Umów e-wizytę

Bibliografia:

1. Kaszel w codziennej praktyce klinicznej, Elżbieta Magdalena Grabczak, Katarzyna Białek-Gosk, Katarzyna Krenke, Marta Dąbrowska (2020), Wyd.Medical Education
2. Przewlekły kaszel - jak go rozpoznać, zdiagnozować i skutecznie leczyć, Jamie Koufman (2021), Wyd.Vital
3. Choroby układu oddechowego w praktyce lekarza rodzinnego, T. Hausen, (2020) Wyd. Edra Urban & Partner