Niepłodność kobieca – objawy, diagnostyka i leczenie

Spis treści

1. Czym jest niepłodność kobieca?
2. Niepłodność a bezpłodność u kobiet
3. Niepłodność kobieca – objawy
4. Jakie mogą być przyczyny niepłodności kobiecej?
5. Niepłodność u kobiet – diagnostyka
6. Jak leczyć niepłodność u kobiet?

Czym jest niepłodność kobieca?

Niepłodność to przypadłość coraz częściej diagnozowana u kobiet w wieku rozrodczym. Ze względu na swój charakter utrudnia ona założenie rodziny i negatywnie wpływa na stan psychiczny zarówno kobiety, jak i jej partnera. Zanim jednak poznasz odpowiedź na pytanie dotyczące tego, co jest najczęstszą przyczyną niepłodności kobiecej, warto dowiedzieć się nieco więcej na temat tej dolegliwości.

Według klasyfikacji WHO, czyli Światowej Organizacji Zdrowia, niepłodność stwierdza się u kobiet, którym nie udało się zajść w ciążę przez przynajmniej 12 miesięcy pomimo regularnych zbliżeń z partnerem – 3-4 razy w tygodniu – i braku stosowania antykoncepcji. Zakłada ona istnienie jej dwóch rodzajów, czyli pierwotnej – u pań, które nigdy nie były w ciąży – oraz wtórnej, dotykającej pacjentek, u których w przeszłości ciąża zakończyła się porodem lub poronieniem.

Wizyta od 59 zł

Umów Wizytę Express

Umów Wizytę Standard

Niepłodność a bezpłodność u kobiet

Niepłodność jest nierzadko mylona z problemem, jakim jest bezpłodność. U kobiet – podobnie jak u mężczyzn – są to zupełnie odrębne zjawiska. Ta pierwsza uznawana jest za stan przejściowy, który można z powodzeniem leczyć poprzez zmianę stylu życia lub wprowadzenie określonej farmakoterapii. Z kolei ta druga jest nieodwracalna – u jej podstawy leżą inne czynniki, na przykład zabiegi chirurgiczne, wyczerpanie rezerwy jajnikowej czy wady genetyczne. Ponadto wiąże się ona z całkowitą niemożnością posiadania potomstwa.

Bezpłodność a okres – kwestia ta jest szeroko dyskutowana zarówno wśród pacjentek, jak i specjalistów z dziedziny ginekologii. Cykl menstruacyjny u pań, które są niezdolne do posiadania dzieci, może pozornie wyglądać tak jak ten u zdrowych osób. Warto mieć także na uwadze, że w wielu przypadkach krwawienie miesięczne nie będzie pojawiać się w ogóle. Przykładem takiej sytuacji jest przebyta radykalna histerektomia (zabieg usunięcia macicy).

Niepłodność kobieca – objawy

Jak najczęściej manifestuje się niepłodność kobieca? Objawy omawianej dolegliwości są zazwyczaj związane z przebiegiem cyklu menstruacyjnego. Oczywiście najbardziej ewidentną oznaką problemów z płodnością jest niemożność zajścia w ciążę lub jej utrzymania. Należy wtedy baczniej obserwować swój organizm. Co trzeba wiedzieć na ten temat?

Prawidłowy cykl miesięczny trwa pomiędzy 21 a 35 dni. Odstępstwa od tego przedziału mogą być sygnałem, że występują zaburzenia owulacji. Wśród innych elementów, które powinny zaniepokoić, znajdują się obfite krwawienia, silny ból podbrzusza przed i w trakcie menstruacji oraz upławy o nieprzyjemnym zapachu. Miej również na uwadze, że jeśli niepłodność jest wynikiem innych chorób, na przykład tych metabolicznych, będą jej towarzyszyć symptomy spoza układu rozrodczego.

Jakie mogą być przyczyny niepłodności kobiecej?

Niepłodność u pań to bardzo złożone zagadnienie. U jej podłoża może leżeć kilka czynników, w tym choroby przewlekłe, stosowana farmakoterapia, schorzenia przebyte w przeszłości, obecność polipów, zaburzenia hormonalne oraz niedobory pokarmowe. Jakie są przyczyny niepłodności kobiecej?

Najczęstszą przyczyną niepłodności kobiecej jest zespół policystycznych jajników (PCOS). Jest to zaburzenie hormonalne, w wyniku którego dochodzi do dominacji męskich hormonów płciowych nad kobiecymi. Jego przebieg nierzadko wiąże się także z hiperinsulinemią, czyli podwyższonym stężeniem insuliny we krwi. Obie te kwestie przyczyniają się do zaniku owulacji. 

Innym powodem, dla którego panie doświadczają trudności z zajściem w ciążę, jest endometrioza. Jej rozwój wiąże się z migracją śluzówki macicy poza jej jamę i pojawieniem się przewlekłego stanu zapalnego. Tkanka ta podlega tym samym zmianom hormonalnym co ta zlokalizowana w obrębie układu rodnego – wraz z przebiegiem cyklu menstruacyjnego złuszcza się i nierzadko prowadzi do wykształcenia się zrostów i torbieli wpływających na płodność.

Na liście przyczyn niepłodności kobiecej znajdziesz również takie zmiany strukturalne narządów rodnych jak polipy i mięśniaki. Te pierwsze zlokalizowane są w szyjce lub trzonie macicy i mogą skutecznie utrudniać poczęcie dziecka. Te drugie natomiast – zwane też włókniakami – to łagodne guzy wywołujące takie symptomy jak długotrwałe i obfite miesiączki, krwawienia międzymiesiączkowe, poronienia czy niskie szanse na zajście w ciążę.

Wśród powszechnie występujących zaburzeń hormonalnych u pań wymienić można hiperprolaktynemię. W jej efekcie stężenie prolaktyny wzrasta ponad normę, co ma bezpośredni wpływ na pracę gonad, hamując wydzielanie progesteronu i prowadząc do niewydolności ciałka żółtego. 

Jakie choroby przewlekłe są najczęstszą przyczyną niepłodności? Swoją cegiełkę do tego zjawiska dokładają zarówno schorzenia tarczycy, nowotwory czy niedokrwistość, jak i choroby o podłożu autoimmunologicznym, w tym reumatoidalne zapalenie stawów oraz toczeń trzewny. Dodatkowo nie bez znaczenia dla kobiecego organizmu pozostają takie dolegliwości jak astma, cukrzyca, epilepsja czy depresja.

Warto zwrócić uwagę na to, że winowajcami niepłodności u pań mogą być infekcje bakteryjne. Zaburzają one florę bakteryjną pochwy, która jest kluczowa w przebiegu zapłodnienia. Wśród najczęściej stwierdzanych przypadłości w tej kategorii wyróżnić można zakażenie szczepami Chlamydia trachomatis, Mycoplasma hominis oraz Ureaplasma urealyticum.

Podejrzewasz u siebie pojawienie się problemów z płodnością? Jeśli tak właśnie jest, wiedz, że u ich podstawy może leżeć zespół antyfosfolipidowy(APS). Odpowiada on za ok. 5% poronień nawykowych, czyli takich o charakterze nawracającym, i stwierdza się go na podstawie obecności określonych markerów. 

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że zażywane leki również odbijają się na kobiecym zdrowiu, a co za tym idzie zdolności organizmu do zajścia w ciążę. Wśród leków mogących utrudniać poczęcie dziecka wymienia się m.in. preparaty nasercowe, immunosupresyjne, ginekologiczne, przeciwpadaczkowe, dermatologiczne oraz antybiotyki.

Niepłodność u kobiet – diagnostyka

Skoro wiesz już, co jest najczęstszą przyczyną niepłodności u kobiet, warto omówić sam proces jej diagnozy. Ze względu na to, że może ona mieć różne podłoże, dokonanie właściwej oceny stanu zdrowia pacjentki jest kluczowe, aby wdrożyć odpowiednie leczenie. 

Panie borykające się z trudnościami z poczęciem dziecka w pierwszej kolejności kierują swoje kroki do gabinetu ginekologa. Podstawowym narzędziem diagnostycznym, z jakiego korzysta specjalista, jest dogłębny wywiad lekarski. W jego trakcie należy wspomnieć nie tylko o oczywistych objawach, ale również opowiedzieć nieco o codziennych nawykach, w szczególności tych dotyczących aktywności fizycznej, suplementacji, snu i diety. Ponadto podczas rozmowy z lekarzem mogą paść pytania o twój ogólny stan zdrowia, nieprawidłowości w cyklu menstruacyjnym, przebyte choroby oraz przyjmowane leki.

Kolejnym krokiem w procesie diagnostycznym jest badanie przedmiotowe, w tym to ginekologiczne. Oprócz tego specjalista może zlecić wykonanie USG dopochwowego, histerosalpingografii, histeroskopii oraz histerosalpingosonografii kontrastowej. Pozwalają one m.in. na rozpoznanie nieprawidłowości anatomicznych i ocenę stanu narządów płciowych. Wśród bardziej inwazyjnych metod diagnozy wskazać można laparoskopię. Ginekolodzy zwykle sięgają po to narzędzie diagnostyczne w przypadku podejrzenia endometriozy lub obecności zrostów będących następstwem przebytych zabiegów i operacji. 

Diagnostyka w kierunku problemów z płodnością obejmuje także wykonanie konkretnych testów laboratoryjnych. Mogą to być zarówno badania hormonalne, jak i te immunologiczne, bakteriologiczne, genetyczne, a nawet testy PCT. Bardzo częstą praktyką jest oznaczanie stężenia gonadotropin, prolaktyny, hormonów tarczycy oraz steroidów płciowych. Jeśli ginekolog zechce przyjrzeć się twojej rezerwie jajnikowej, zleci dodatkowo wykonanie badania stężenia hormonu antymüllerowskiego (AMH) i inhibiny-B. Taki zestaw daje wstępny obraz procesów zachodzących w kobiecym organizmie.

Jak leczyć niepłodność u kobiet?

Poznałeś już objawy i przyczyny kobiecej niepłodności – a jak wygląda leczenie tego schorzenia? Odpowiedź na to pytanie nie należy do najprostszych, ponieważ ścieżka terapeutyczna zależy od postawionej diagnozy. Jeśli u jej podstaw leżą zaburzenia endokrynologiczne, leczenie najczęściej opiera się na przyjmowaniu preparatów farmakologicznych. Z kolei ta o charakterze mechanicznym wymagać będzie bardziej zaawansowanej terapii, w tym histeroskopii lub laparoskopii. Warto także pamiętać o dostępności takich metod wspomagających jak inseminacja domaciczna czy zapłodnienie in vitro.

Jednak pierwszym krokiem do rozpoczęcia odpowiedniego leczenia jest umówienie się na wizytę do ginekologa, który na podstawie konkretnych badań i dogłębnego wywiadu postawi trafną diagnozę. Jeśli nie możesz udać się na wizytę stacjonarną, zależy Ci na szybkiej konsultacji możesz  teleporadę, możesz skorzystać z usług oferowanych przez Med24. Po krótkiej rejestracji i wypełnieniu intuicyjnego formularza masz szansę na konsultację ginekologiczną bez wychodzenia z domu. Specjalista dokładnie przeanalizuje twój przypadek i zleci ci odpowiednie badania diagnostyczne. Nie zwlekaj i umów się na rozmowę z nim już dziś!

Bibliografia:

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29555319/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34228062/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25340218/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32310493/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12537824/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33058088/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31360531/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24567574/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6937760/