SIBO (zespół rozrostu bakteryjnego) – jakie są metody leczenia?

Spis treści:

1. SIBO – jak rozpoznawać i skutecznie leczyć przerost flory bakteryjnej jelita cienkiego?
2. Diagnostyka SIBO – jakie testy pomagają zidentyfikować problem z florą bakteryjną?
3. Jakie są konsekwencje zaniedbania leczenia SIBO?
4. SIBO a dieta – jakie zmiany żywieniowe wspierają terapię?
5. Skuteczne metody eliminacji przerostu bakterii w jelicie cienkim

SIBO – jak rozpoznawać i skutecznie leczyć przerost flory bakteryjnej jelita cienkiego?

SIBO to rezultat przerostu flory bakteryjnej w konkretnym miejscu układu pokarmowego. Nierzadko jest on związany z migracją bakterii z jelita grubego do jelita cienkiego, w którym zaczynają one swoje namnażanie i prowadzą do wystąpienia przykrych dolegliwości trawiennych. Obraz kliniczny tego schorzenia jest na tyle niejednoznaczny, że jest ono często mylone z innymi zaburzeniami, w tym IBS. 

Podejrzewasz u siebie SIBO? Objawy, które powinny sprawić, że bliżej przyjrzysz się swojemu samopoczuciu, można przydzielić do trzech kategorii. Prezentują się one następująco:

SIBO – objawy brzuch i jelita: przewlekła biegunka, w tym ta tłuszczowa, zaparcia, bóle brzucha, wzdęcia, częste gazy, uczucie przepełnienia w jamie brzusznej;

SIBO – objawy skórne: wysypka, trądzik różowaty, suche plamy na skórze, świąd;

SIBO – objawy psychiczne: przewlekłe zmęczenie, obniżony nastrój, brak koncentracji, stany lękowe, zaburzenia depresyjne, wzmożony niepokój.

Kto znajduje się w grupie wyższego ryzyka przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim? Są to przede wszystkim pacjenci cierpiący na przypadłości przyczyniające się do spowolnienia perystaltyki jelit, w tym:

• niedoczynność tarczycy, 
• chorobę Hashimoto, 
• celiakię,
• neuropatię cukrzycową 
• chorobę Leśniowskiego-Crohna. 

Wśród czynników zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia SIBO znajduje się także przyjmowanie leków:

• przeciwbólowych,
• przeciwcholinergicznych,
• przeciwbiegunkowych
• IPP(inhibitory pompy protonowej) 

Przyczyną są także nieprawidłowości w budowie przewodu pokarmowego. Co więcej, bardziej podatne na pojawienie się tego problemu są osoby w podeszłym wieku.

SIBO a helicobacter – to często dyskutowana kwestia zarówno wśród pacjentów, jak i specjalistów. I nic w tym dziwnego, ponieważ zakażenie szczepem Helicobacter pylori  znajduje się na liście elementów zwiększających ryzyko przerostu bakterii w jelicie cienkim. W żadnym wypadku nie należy bagatelizować powyższej sytuacji, ponieważ nieleczona może prowadzić do zapalenia żołądka i wrzodów dwunastnicy.

Wizyta od 59 zł

Umów Wizytę Express

Umów Wizytę Standard

Diagnostyka SIBO – jakie testy pomagają zidentyfikować problem z florą bakteryjną?

W jaki sposób lekarz stwierdza przerost bakterii w jelitach? Do podstawowych narzędzi diagnostycznych należy wywiad lekarski i badanie fizykalne. Zwykle zleca on również dodatkowe badania mające na celu wykluczenie innych schorzeń, które objawiają się w podobny sposób co SIBO. Obecnie najdokładniejszym narzędziem umożliwiającym zdiagnozowanie tej dolegliwości jest test wodorowo-metanowy z obciążeniem glukozą, laktulozą lub lactitolem. Polega on na przyjęciu przez pacjenta wspomnianej substancji i analizie wydychanego przez niego powietrza. Jeśli obecny jest w nim wodór lub metan – których ludzki organizm nie produkuje – oznacza to, że w układzie pokarmowym pojawili się niechciani goście, którzy wytwarzają je jako produkt uboczny fermentacji bakteryjnej cukrów. W dniu poprzedzającym procedurę zaleca się wykluczenie pokarmów podlegających temu procesowi. Warto pamiętać, że można go wykonać wyłącznie w specjalistycznych placówkach. 

Jak poradzić sobie z SIBO? Leczenie tej przypadłości zaczyna się od przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki i postawienia trafnej diagnozy. Nie masz czasu na wyprawę do specjalisty lub wstydzisz się porozmawiać z nim twarzą w twarz? Wiedz, że masz możliwość skorzystania z usług oferowanych przez Med24. Za jej pośrednictwem możesz szybko umówić się na poradę online z internistą, który jest ekspertem w dziedzinie chorób wewnętrznych. Podczas rozmowy opowiedz mu o niepokojących cię sygnałach, samopoczuciu i stosowanej na co dzień diecie. Po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu skieruje cię on na stosowne badania, które pomogą mu stwierdzić, czy twój problem wynika z przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim. Jak to zrobić? Wystarczy, że wypełnisz intuicyjny formularz i wybierzesz dogodny dla siebie termin telekonsultacji.

Jakie są konsekwencje zaniedbania leczenia SIBO?

Wiele osób bagatelizuje doskwierające im symptomy pokarmowe. Tymczasem odwlekanie podjęcia terapii leczniczej lub jej całkowite zaniechanie może mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Przerost bakterii w jelicie cienkim ma wpływ na przyswajanie szeregu składników odżywczych z pożywienia. Zaburza on wchłanianie wszystkich makroskładników, a dodatkowo prowadzi do niedoborów witaminowych. Dotyczy to przede wszystkim witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, czyli A, D, E i K. Pacjenci z SIBO nierzadko doświadczają także problemów związanych ze zbyt niskim poziomem witaminy B12 oraz zbyt wysokim stężeniem folianów i wspomnianej witaminy K.

Powyższa sytuacja nie pozostaje bez wpływu nie tylko na samopoczucie psychiczne pacjentów, ale również na ich zdrowie. W jej wyniku może dojść do spadku masy ciała i ogólnego niedożywienia. Znaczne niedobory albumin mogą wywoływać obrzęki, z kolei deficyt witaminy D skutkować będzie zarówno niskim stężeniem wapnia, jak i osłabieniem struktury kości. W wielu przypadkach pojawiają się też problemy skórne oraz objawy niskiego poziomu witaminy A, na przykład kurza ślepota. Ponadto dane naukowe pokazują, że SIBO często towarzyszą takie schorzenia jak alergie, podwyższony stan zapalny, bóle stawów czy zaburzenia psychiczne.

SIBO a dieta – jakie zmiany żywieniowe wspierają terapię?

Odpowiednie odżywianie to najważniejszy filar dobrego samopoczucia – dotyczy to zarówno osób zdrowych, jak i tych borykających się z SIBO. Dieta low FODMAP to najczęściej rekomendowany protokół żywieniowy przy tym schorzeniu. Polega on na ograniczeniu pokarmów łatwo fermentujących w jelicie cienkim, tj. oligosacharydów, disacharydów, monosacharydów oraz polioli. U wielu osób sprawdza się również czasowe ograniczenie produktów zawierających błonnik oraz naturalnych prebiotyków, tj. inuliny. 

• Oligosacharydy - nazwa brzmi skomplikowanie, ale w rzeczywistości to po prostu typ cukru znajdujący się w niektórych warzywach i produktach zbożowych, jak cebula, czosnek, por, szparagi oraz w pszenicy. 
• Disacharydy (na przykład laktoza) - cukry, które znajdziesz głównie w mleku i produktach mlecznych, takich jak jogurty czy niektóre sery. Jeśli Twój organizm ma problem z trawieniem laktozy, produkty mleczne mogą powodować problemy żołądkowe i pogarszać objawy SIBO.
• Monosacharydy (na przykład fruktoza) - występują w wielu owocach, w tym jabłkach, gruszkach, mango, a także w produktach zawierających syrop kukurydziany
• Polioli - specyficzne cukry, które znajdziesz w niektórych owocach, jak awokado, czereśnie, brzoskwinie, śliwki oraz w produktach oznaczonych jako "bez dodatku cukru", np. w gumach do żucia. 

Terapia dietetyczna low FODMAP składa się z 3 etapów, z czego ten wstępny odznacza się najwyższą restrykcyjnością i trwa od 2 do 6 tygodni. Warto także zatroszczyć się o to, aby w twoim jadłospisie pojawiły się substancje, w obrębie których stwierdzono u ciebie deficyt – dobrym pomysłem jest wspieranie się suplementami diety. Pamiętaj jednak, aby nie zawierały one wyżej wymienionych substancji.

Skuteczne metody eliminacji przerostu bakterii w jelicie cienkim

Jak na dobre wyeliminować SIBO? Leczenie przyczynowe to najskuteczniejsza droga do pozbycia się przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim. W tym celu specjaliści zwykle rekomendują połączenie zmiany diety z wdrożeniem stosownych leków, tj. eubiotyków lub antybiotyków. Warto także wyeliminować lub wyciszyć pierwotny problem, na przykład choroby tarczycy, zaburzenia metaboliczne czy schorzenia autoimmunologiczne. Kropką nad i jest pilnowanie ścisłego postu pomiędzy posiłkami – pozwala on na usprawnienie pracy dróg żółciowych, stymuluje kompleks MMC, czyli wędrujący kompleks mioelektryczny, oraz przywraca naturalny rytm trawienia. W niektórych przypadkach potrzebne jest wsparcie w formie prokinetyków, które poprawiają perystaltykę jelit.

Eubiotyki - naturalne substancje pomagające utrzymać zdrową równowagę bakterii w jelitach. Możesz myśleć o nich jak o "pomocnikach" dla dobrych bakterii, które mieszkają w twoim układzie pokarmowym i wspierają Twoje zdrowie. 

Wędrujący kompleks mioelektryczny (WKM) - seria ruchów mięśniowych w układzie pokarmowym, pomagających oczyścić jelita, aby były gotowe na następny posiłek.

Prokinetyki - jeżeli Twoje jelita działają zbyt wolno, mogą powstać różne problemy, takie jak wzdęcia czy uczucie pełności. Prokinetyki stymulują jelita, by lepiej pracowały, dzięki czemu jedzenie jest sprawniej przesuwane i trawione.

Bibliografia:

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37389240/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31584459/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36294338/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31550680/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31536241/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK546634/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9604644/