Zaburzenia seksualne - rodzaje i leczenie

Zdumiewający jest fakt, że choć tak wiele osób doświadcza zaburzeń seksualnych, to wciąż niewiele z nich decyduje się o tym rozmawiać, niszcząc w ten sposób siebie i swój związek partnerski. Często osoba, która boryka się z takim problemem myśli, że tylko ona tego doświadcza. Tymczasem zaburzenia seksualne dotyczą 40% kobiet i 30% mężczyzn. Mogą one pojawić się w każdym wieku, jednak częściej występują wśród osób w przedziale wiekowym 40-65 lat. Dla wielu osób jest to powód do wstydu, dlatego wahają się umówić z lekarzem seksuologiem, aby porozmawiać i otrzymać pomoc lekarską w tym zakresie.

Umów e-wizytę

Spis treści:

1. Przyczyny zaburzeń seksualnych u kobiet
2. Przyczyny zaburzeń seksualnych u mężczyzn
3. Rodzaje zaburzeń seksualnych u kobiet
4. Rodzaje zaburzeń seksualnych u mężczyzn
5. Leczenie

Przyczyny zaburzeń seksualnych u kobiet

Zaburzenia na tle fizycznym:

• Leki oraz leczenie

Niektóre leki mają negatywny wpływ na funkcje seksualne kobiet, np. antydepresanty zmniejszają popęd seksualny jak również, często, zdolność osiągania orgazmu. Chemioterapia również ma wpływ na poziom hormonalny. Brak równowagi hormonalnej przyczynia się do powstawania suchości pochwy lub atrofii co powoduje ból podczas seksu.

• Uwarunkowania ginekologiczne: torbiele jajników, endometrioza, mięśniaki macicy także mogą powodować ból podczas seksu
• Uwarunkowania zdrowotne: choroby serca, cukrzyca, artretyzm również wpływają na życie intymne kobiet. To samo dotyczy uzależnień od alkoholu i narkotyków

Zaburzenia na tle psychicznym:

• Stres w pracy, w domu czy na studiach może powodować brak zainteresowania seksem. Może on podwyższać poziom kortyzolu powodując obniżenie pociągu seksualnego
• Depresja: poczucie bycia bezużytecznym, z niską samooceną ma znaczący wpływ na utratę czerpania przyjemności z seksu
• Relacje: poczucie bycia nieszczęśliwą w związku oraz znudzenie partnerem powoduje dysfunkcję seksualną

Przyczyny zaburzeń seksualnych u mężczyzn

Zaburzenia na tle fizycznym:

• Niski poziom testosteronu

Niskie libido spowodowane niskim poziomem testosteronu powoduje brak pożądania i zainteresowania seksem. Testosteron jest odpowiedzialny za pociąg seksualny, budowanie mięśni, produkcję spermy, jak również ma wpływ na włosy i kości

• Zaburzenia naczyń krwionośnych (miażdżyca) oraz wysokie ciśnienie krwi
• Antydepresanty, leki na nadciśnienie
• Udar
• Palenie papierosów
• Alkoholizm i uzależnienie od narkotyków

Zaburzenia na tle psychicznym:

• Problemy w relacji, małżeństwie
• Depresja, poczucie winy
• Obawy zawiązane ze zbliżeniem
• Stres
• Efekty traumy z przeszłości

Umów e-wizytę

Rodzaje zaburzeń seksualnych u kobiet

Najczęstszymi zaburzeniami seksualnymi u kobiet są:

• Zaburzenia podniecenia seksualnego

Są spowodowane głównie stresem, zmęczeniem, kwestiami związanymi z relacjami oraz zmianami hormonalnymi

• Zaburzenia orgazmu

Zaburzenia orgazmu powstają w wyniku czynników biologicznych(zaburzenia hormonalne, choroby somatyczne, zaburzenia kurczliwości dolnej ściany macicy), psychicznych (uraz seksualny, lęk przed ciążą, zaburzone relacje partnerskie) oraz czynników społecznych (niewłaściwe przekonania na temat seksu, przekonania religijne, brak odpowiedniej edukacji seksualnej)

• Zaburzenia penetracji

Zaburzenia penetracji są spowodowane lękiem, strachem, depresją a także chorobami związanymi z układem moczowym, przyjmowaniem leków, a nawet problemami z hormonami. Zaburzenia te charakteryzują się występowaniem dolegliwości bólowych podczas penetracji

• Spadek libido

Spadek libido zazwyczaj jest spowodowany depresją, zmianami hormonalnymi, antydepresantami, zmęczeniem i problemami w związku

Rodzaje zaburzeń seksualnych u mężczyzn

Do najbardziej powszechnych zaburzeń u mężczyzn można zaliczyć:

• Zaburzenia erekcji – niezdolność osiągnięcia i utrzymania erekcji w przypadku zbliżenia seksualnego. Przyczynami są zazwyczaj: zaburzenia nerwowe, stres, depresja, choroby wpływające na krew, chroniczne choroby, np. wysokie ciśnienie krwi, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, nadwaga i brak ruchu
• Zaburzenia wytrysku

Dzielimy je na: przedwczesny wytrysk, który pojawia się przed lub zaraz po penetracji. Jest on spowodowany stresem, małą pewnością siebie, stanem depresyjnym, antydepresantami oraz problemami z kręgosłupem.

Opóźniony wytrysk - wówczas nie dochodzi do wytrysku lub następuje po bardzo długim czasie od rozpoczęcia stosunku. Przyczynami są: zaburzenia o podłożu neurologicznym, choroby układu krążenia, niektóre choroby przewlekłe oraz powikłania pooperacyjne w obszarze miednicy.

Wytrysk wsteczny - najczęściej jest spotykany wśród mężczyzn z cukrzycą, którzy cierpią z powodu uszkodzenia nerwów spowodowanego podwyższonym cukrem we krwi(tzw. Neuropatia) W wyniku tego sperma zamiast wydostawać się na zewnątrz ciała, trafia do pęcherza moczowego. U innych mężczyzn jest on wywołany przez efekt uboczny przyjmowania leków lub następuje po operacji prostaty.

• Niskie libido – oznacza brak zainteresowania seksem spowodowanego głównie niskim poziomem hormonu męskiego- testosteronu, który to jest odpowiedzialny za pociąg seksualny, mięśnie, produkcję spermy, włosy i kości. Niskie libido może być też wynikiem depresji, problemów w związku, wysokiego ciśnienia lub zażywania leków, np. antydepresantów.

Umów e-wizytę

Leczenie

Kobiety powinny zgłosić się do lekarza specjalisty przed podjęciem jakiegokolwiek leczenia. Leczenie może obejmować:

• Doradztwo specjalisty: rozmowa z psychologiem może pomóc i przezwyciężyć fizyczne i psychologiczne bariery
• Techniki pobudzające: spróbuj porozmawiać z partnerem na temat zmiany technik pobudzających, rozważ wprowadzenie zmian do rutyny w seksie
• Terapia hormonami: w zależności od objawów lekarz może przepisać krem do stosowania miejscowego, leki podawane dopochwowo lub hormony podawane doustnie lub na skórę
• Leki: zapytaj lekarza o dostępne na rynku leki
• Zarządzanie bólem: możesz spróbować innych pozycji seksualnych, technik relaksacyjnych przed seksem lub żeli intymnych

Mężczyźni również powinni zgłosić się do lekarza specjalisty zanim podejmą się jakiekolwiek leczenie. Leczenie może obejmować:

• Leki: zapytaj lekarza, który z leków obecnych na rynku będzie właściwy
• Terapia hormonami: podnoszenie poziomu testosteronu przy pomocy zastrzyków, plastrów lub żeli
• Terapia psychologiczna: zgłoś się do psychologa, aby pomógł przezwyciężyć wstyd, lęk, depresję, które mogą mieć wpływ na funkcje seksualne organizmu.

Kiedy należy umówić się na wizytę lekarską?

Zwracaj uwagę na sytuacje opisane w tym artykule, zapisuj w kalendarzu sytuacje, które wywołały powody do obaw. Jeżeli zauważysz jeden lub więcej z ww. opisanych w artykule symptomów, skontaktuj się z psychologiem lub seksuologiem. Taką wizytę możesz odbyć online. Szybko skonsultujesz swoje objawy i lekarz zaleci dalsze postępowanie.

Umów e-wizytę

Zaburzenia preferencji seksualnych – parafilie

Zaburzenia seksualne to nie tylko dysfunkcje fizyczne utrudniające lub uniemożliwiające odbycie stosunku i osiągnięcie satysfakcji ze zbliżenia. To także zaburzenia preferencji seksualnych, które określa się jako stan, gdy podniecenie seksualne lub satysfakcja seksualna pojawiają się w odniesieniu do jakiegoś nietypowego zachowania lub bodźca, które powszechnie nie są uznawane za pobudzające w sensie seksualnym. Specjaliści uznają, że zachowania seksualne są w normie, gdy:

• odnoszą się do osoby fizycznie i emocjonalnie dojrzałej,
• dochodzi do nich za zgodą drugiej osoby,
• prowadzą do przyjemności i spełnienia, a nie bólu i upokorzenia,
• nie mają negatywnego wpływu na zdrowie fizyczne i psychiczne,
• nie naruszają norm społecznych.
   

Zaburzenia seksualne, takie jak parafilie, często naruszają wymienione wyżej kryteria i stoją w sprzeczności z powszechnie przyjętymi zasadami dotyczącymi aktywności seksualnej. Najczęściej spotykane zaburzenie preferencji seksualnych to:

• pedofilia,
• zoofilia,
• ekshibicjonizm,
• sadyzm,
• masochizm,
• skopofilia (podglądactwo).
   

Do tego rodzaju zaburzeń seksualnych można również zaliczyć fetyszyzm, który wiąże się z odczuwaniem silnego podniecenia seksualnego do określonych przedmiotów (np. pończochy, buty na wysokich obcasach) lub części ciała (np. stopy).

Zaburzenia preferencji seksualnych - przyczyny

Mimo prowadzenia wielu badań nad pochodzeniem zaburzeń preferencji seksualnych, nie istnieje jedna spójna teoria, która w pełni wyjaśniłaby ich genezę. Wśród najczęściej przedstawianych teorii znajdują się te, które sugerują, że zaburzenia seksualne – parafilie, mogą być wynikiem zaburzeń rozwoju seksualnego. Częściej dotyczą one mężczyzn niż kobiety, lecz nie jest to równoznaczne z tym, że panie nie doświadczają tego rodzaju zaburzeń seksualnych. Wskazaniem do skonsultowania się z ekspertami zajmującymi się terapią zaburzeń seksualnych jest występowanie objawów, które mogą wymagać oceny specjalistów w celu ustalenia, czy dane zachowania mieszczą się w normach, czy też wymagają interwencji terapeutycznej. Tego rodzaju terapię prowadzą wykwalifikowani lekarze seksuolodzy, seksuolodzy kliniczni, lekarze psychiatrzy oraz certyfikowani psychoterapeuci.

Zaburzenia seksualne w depresji

Zaburzenia seksualne są częstym i złożonym problemem występującym u osób cierpiących na depresję. Co istotne, mają one negatywny wpływ nie tylko na samego chorego, ale i jego partnera, co może być przyczyną rozluźnienia się, a nawet zakończenia łączącej ich relacji. Najczęstsze zaburzenia seksualne w przebiegu zaburzeń depresyjnych to:

• spadek libido,
• trudności z osiąganiem orgazmu,
• zmniejszenie satysfakcji seksualnej,
• zaburzenia erekcji u mężczyzn.
   

Warto zaznaczyć, że zaburzenia seksualne w postaci dysfunkcji mogą być zarówno objawem, jak i przyczyną depresji.

Umów e-wizytę

Leczenie zaburzeń seksualnych w przebiegu depresji

W przypadku dysfunkcji seksualnych występujących w zaburzeniach depresyjnych dostępnych jest wiele różnorodnych strategii postępowania, choć skuteczność większości z nich nie została wystarczająco udokumentowana. Na początku procesu leczenia, przez okres 4-6 tygodni, nie podejmuje się żadnej terapii, aby ocenić, czy dysfunkcje seksualne nie są czasem skutkiem ubocznym przyjmowanych przez pacjenta leków. Jeśli okaże się, że tak, lekarz może wprowadzić odpowiednie zmiany w farmakoterapii. Leczenie zaburzeń seksualnych może również obejmować profesjonalne wsparcie psychologiczne, psychoedukację oraz porady psychiatryczne i seksuologiczne. Dodatkowo wskazane są jeszcze inne formy terapii, takie jak psychoterapia indywidualna, terapia par, grupowa, hipnoza, techniki relaksacyjne i biofeedback.

Bibliografia:

Jakima, S., Zaburzenia preferencji seksualnych. Psychiatria po Dyplomie, 2020(01).

Wróbel, M.,Mosiołek, A., Dysfunkcje seksualne w przebiegu zaburzeń depresyjnych. Psychiatria, 15(1), 39–44, 2018