Jak radzić sobie ze stanami lękowymi? - przyczyny, objawy i leczenie

Spis treści:

1. Czym są stany lękowe?
2. Stany lękowe – objawy, które powinny zaniepokoić
3. Czym jest lęk uogólniony
4. Rodzaje zaburzeń lękowych
5. Czy można wyleczyć stany lękowe?
6. Kiedy skorzystać z pomocy psychologicznej online?

Czym są stany lękowe?

Statystyki pokazują, że stany lękowe należą do najczęstszych problemów psychicznych i dotykają ok. 15 - 20% społeczeństwa. Częściej borykają się z nimi kobiety niż mężczyźni.

Zaburzenia lękowe mogą się pojawić m.in. na skutek:

• problemów rodzinnych, zawodowych lub finansowych
• problemów zdrowotnych (np. zaburzeń hormonalnych), chorób serca, choroby Alzheimera, choroby Parkinsona czy cukrzycy)
• stresujących wydarzeń (jak np. utrata pracy, rozwód, śmierć bliskiej osoby, ale również narodziny dziecka czy ślub)
• doświadczania przemocy
• nadużywania alkoholu i innych substancji psychoaktywnych
• osobowości podatnej na stany lękowe (może to być, np. osobowość neurotyczna, perfekcjonizm, nadmierna wrażliwość i potrzeba kontroli, wysokie poczucie odpowiedzialności)
• wychowania i wpływu otoczenia

• predyspozycji genetycznych (występowanie zaburzeń psychicznych w rodzinie zwiększa ryzyko zachorowania)

Stany lękowe – objawy, które powinny zaniepokoić

Zaburzenia lękowe to szeroka grupa stanów mogących przybierać różnorodną postać np. nerwic, lęku uogólnionego czy różnych fobii. Objawy mogą różnić się w zależności od charakteru zaburzeń, jednak mają pewne cechy wspólne, m.in.:

• uczucie ciągłego zdenerwowania
• problem z uspokojeniem się w sytuacjach stresowych
• nadmierne pocenie
• drżenie mięśni (np. drżące dłonie)
• przyśpieszone bicie serca
• bóle i zawroty głowy
• trudności w podejmowaniu decyzji
• unikanie spotkań z ludźmi
• napady paniki

Co więcej, stany lękowe zazwyczaj występują w towarzystwie innych zaburzeń, takich jak np.:

• problemy ze snem
• koszmary nocne
• skurcze mięśni
• szybkie męczenie się
• problemy z koncentracją
• obniżenie nastroju, depresja

Zaburzeniom lękowym mogą również towarzyszyć schorzenia, takie jak:

• cukrzyca typu 2
• schorzenia układu krążenia
• migrena
• choroby autoimmunologiczne
• schorzenia neurodegeneracyjne
• niedobory witamin z grupy B

Objawy somatyczne w przebiegu zaburzeń lękowych

Objawy zaburzeń lękowych często manifestują się nie tylko w sferze psychicznej i emocjonalnej, ale również fizycznej. Objawy somatyczne w przebiegu zaburzeń lękowych wynikają z interakcji między układem nerwowym a ciałem, a osoby dotknięte tymi zaburzeniami mogą doświadczać różnorodnych dolegliwości fizycznych, takich jak:

• szybsze bicie serca, co jeszcze bardziej nasila stany lękowe,
• duszności,
• nadmierne napięcie mięśniowe,
• ucisk w klatce piersiowej,
• nadmierna potliwość,
• drżenie rąk,
• drżenie głosu,
• nudności, wymioty, problemy żołądkowe,
• bóle brzucha,
• zawroty głowy,
• napięciowe bóle głowy.
   

Objawy somatyczne związane ze stanami lękowymi mogą negatywnie wpływać na jakość życia osoby dotkniętej tymi zaburzeniami. Lęki i objawy somatyczne tworzą błędne koło, wzajemnie się nasilając i wpływając na różne aspekty codziennego funkcjonowania. Mamy na myśli:

• ograniczenie codziennych aktywności,
• trudności w pracy i szkole,
• problemy z nawiązywaniem relacji międzyludzkich,
• obniżenie nastroju i niskie poczucie własnej wartości.
   

Warto zauważyć, że każda osoba może doświadczać objawów somatycznych w różny sposób, a ich wpływ na jakość życia może być różny w zależności od indywidualnych cech pacjenta, stopnia nasilenia lęku i wsparcia społecznego

Zauważyłeś te objawy u swojego dziecka?

Zadbaj o jego zdrowie psychiczne i umów je na konsultację online

Czym jest lęk uogólniony

Stany lękowe mogą przyjąć charakter lęku uogólnionego (nerwicy lękowej). Osoba, której zaburzenia lękowe mają charakter lęku uogólnionego, widzi świat w czarnych barwach. W jej sposobie postrzegania rzeczywistości przeważa:

• ciągłe zamartwianie się
• pesymistyczne spojrzenie na życie w różnych dziedzinach (np. finanse, rodzina)
• dostrzeganie tylko negatywnych rozwiązań trudnych sytuacji
• pesymistyczne spoglądanie w przyszłość

Zaburzenia lękowe uogólnione to jedne z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych. Jednym z kryteriów ich rozpoznania jest codzienne odczuwanie przez pacjenta lęku, które trwa od co najmniej sześciu miesięcy. Osoby dotknięte lękiem uogólnionym doświadczają nadmiernego i niekontrolowanego lęku związanego z różnymi sytuacjami życiowymi, zdarzeniami czy problemami dnia codziennego. Zaburzenia lękowe uogólnione mogą dotyczyć różnych obszarów życia, takich jak praca, rodzina, zdrowie, relacje interpersonalne czy sytuacja materialna.

Rodzaje zaburzeń lękowych

Stany lękowe są zaburzeniem złożonym. Należą do nich:

• zespół fobii – nieuzasadniona obawa przed określonymi obiektami, osobami lub sytuacjami, prowadząca do ich unikania np. lęk przed otwartą przestrzenią czy lęk przed pająkami
• zespół lęku napadowego – nagłe ataki paniki pojawiające się bez konkretnego powodu
• zespół lęku uogólnionego
• zaburzenia obsesyjno-kompulsywne – stała potrzeba powtarzania przyjętych schematów
• zespół stresu pourazowego – konsekwencja przeżytej traumy

Stany lękowe mogą być również reakcją na ciężki i przewlekły stres lub występować pod postacią zaburzeń somatycznych. Osoba doświadczająca stanów lękowych odczuwa niepokojące objawy, które mogą wskazywać na poważną chorobę, w związku z czym ciągle domaga się badań.

Czym są stany depresyjno-lękowe?

Stany depresyjno-lękowe to współwystępowanie depresji i zaburzeń lękowych. Oznacza to, że pacjent doświadcza zarówno objawów depresyjnych, jak i objawów lękowych, które wpływają na jego funkcjonowanie, zdrowie psychiczne i jakość życia.

Depresja jest stanem charakteryzującym się uczuciem przytłoczenia, smutku, utraty zainteresowania życiem, obniżeniem nastroju, utratą energii i motywacji. Objawy depresji mogą obejmować także zmiany apetytu, zaburzenia snu, poczucie bezwartościowości, myśli samobójcze i utratę zdolności do cieszenia się z aktywności, które wcześniej sprawiały pacjentowi przyjemność (anhedonia).

Zaburzenia lękowe, jak wspomniano wcześniej, obejmują różne typy zaburzeń, takie jak lęk uogólniony, fobie społeczne, zespół paniczny, zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD) i zespół stresu pourazowego (PTSD). Wszystkie te zaburzenia charakteryzują się różnymi rodzajami lęków i obaw, które mogą znacząco przeszkadzać w normalnym życiu.

Stany depresyjno-lękowe zwykle wiążą się z silnym cierpieniem emocjonalnym i zwiększonym ryzykiem powikłań. Współistnienie depresji i zaburzeń lękowych może wpływać na przebieg tychże zaburzeń, utrudniać diagnozę i wymagać bardziej kompleksowego podejścia terapeutycznego. Często objawy, jakie dają depresja i stany lękowe, wzajemnie się nasilają, co może pogłębiać negatywny wpływ na zdrowie psychiczne danej osoby.

Czy można wyleczyć stany lękowe?

Współczesna medycyna dysponuje sposobami na leczenie, łagodzenie czy usuwanie stanów lękowych. Różnorodność znanych metod pozwala na skuteczne dostosowanie pomocy psychiatrycznej do indywidualnych potrzeb i możliwości pacjenta. W leczeniu stosuje się:

• farmakoterapię
• psychoterapię

Obie formy leczenia stosuje się równolegle lub zamiennie. W niektórych sytuacjach podobnie jak w leczeniu depresji, przed podjęciem psychoterapii konieczne jest farmakologiczne złagodzenie nasilonych objawów. Decyzję o formie leczenia podejmuje lekarz specjalista, najlepiej psychiatra, który jeśli jest taka konieczność, może przepisać leki. Najważniejsze, aby nie bagatelizować problemu i skorzystać z pomocy psychologicznej.

Leczenie zaburzeń lękowych odznacza się największą skutecznością w momencie, gdy pacjent jest świadomy swoich zaburzeń i gotów do współpracy ze specjalistą. Terapia zaburzeń lękowych jest długotrwałym procesem, który wymaga czasu, cierpliwości i wsparcia pacjenta zarówno ze strony środowiska medycznego, jak i rodziny.

Kiedy skorzystać z pomocy psychologicznej online?

Zrównoważony styl życia, odpowiednia ilość snu i właściwa dieta, mają ogromny wpływ na zdrowie. Pomagają zminimalizować ryzyko wystąpienia problemów psychicznych, jednak jeśli problemy już się pojawią, należy sięgnąć po pomoc specjalisty.

Pomoc psychologiczna online szybko i skutecznie może zastąpić wizytę w stacjonarnym gabinecie. Jeśli obserwujesz u siebie lub u bliskiej osoby objawy mogące wskazywać na stany lękowe, warto skorzystać z tej formy pomocy. Bez czekania w długiej kolejce do specjalisty i bez narażania się na stres i niepewność związaną z przebywaniem w obcym miejscu. Lekarz psychiatra lub, jeśli wolisz, psycholog czy psychoterapeuta, przez Internet lub w trakcie rozmowy telefonicznej wskażą Ci drogę do odzyskania równowagi i złagodzenia lęku.

Pamiętaj, że leczenie problemów psychicznych to długa droga, w której niezwykle ważne jest zrobienie pierwszego kroku.

Umów Wizytę Standard

Wizyta od 99 zł

Bibliografia:

Małyszczak, K., Terapia mieszanych zaburzeń lękowo-depresyjnych. Psychiatria po Dyplomie, 10(1), 19-24, 2013

Nitsch, K., Jabłoński, M., Samochowiec, J., Kurpisz, J., Zaburzenia pod postacią somatyczną: problematyczne zjawisko — problematyczna diagnoza. Psychiatria, 12(2), 77-84, 2015