Migrena – jak ją rozpoznać i leczyć?

Spis treści:

1. Czym jest migrena
2. Przyczyny migreny
3. Objawy migreny
4. Leczenie w przypadku migreny

Czym jest migrena

Migrena jest pulsującym bólem, który może być odczuwalny zazwyczaj po jednej stronie głowy. Jest ona chorobą neurologiczną o różnych symptomach, wymagającą niejednolitych metod leczenia, w przeciwieństwie do zwykłego bólu głowy. Napad migreny może nastąpić nagle lub mogą zwiastować go pewne objawy, takie jak np. zaburzenia w polu widzenia, zaburzenia mowy lub zaburzenia czuciowe. Szacuje się, że migrena dotyka aż trzech razy więcej kobiet niż mężczyzn.

Migrena i jej przyczyny

Przyczyny migreny nie zostały do końca zdefiniowane przez naukowców. Uważa się jednak, że przyczyna jest związana z nieprawidłową aktywnością mózgu, oddziałującą na sygnalizację nerwową, chemię mózgu, komórki nerwowe w mózgu. Część osób może mieć ataki migreny z nieokreślonej przyczyny. U każdego z nas czynniki wywołujące ból głowy są inne.

 Do najczęstszych przyczyn należą:

• odwodnienie
• stres (dobry i zły)
• zmiany ciśnienia barometrycznego
• światłowstręt (fotofobia)
• dźwiękowstręt
• pomijanie posiłków
• nieregularny sen
• zmiany hormonalne
• alkohol
• palenie papierosów
• niektóre leki

W przypadku doświadczania ataków migreny warto prowadzić dzienniczek i zapisywać co wówczas robiliśmy, co jedliśmy, jakie leki przyjmowaliśmy przed wystąpieniem migreny w celu zidentyfikowania jej przyczyny. Migrenowy ból głowy może uniemożliwiać codzienne funkcjonowanie i przeszkadzać w życiu zawodowym oraz społecznym. Eliminacja czynników, które wywołują silny ból głowy, może ograniczyć częstotliwość napadów.

Objawy migreny

Rozpoznanie migreny następuje na podstawie siły i rodzaju jej objawów. Istnieje kilka rodzajów migreny:

Migrena z aurą

Atak migreny z aurą charakteryzuje się:

• problemami ze wzrokiem: podwójne widzenie diplopia
• problemami sensorycznymi ciała, twarzy, języka (drętwienie, kłucie)
• problemami z poruszaniem się
• problemami z wymową lub dyzartrią
• zawrotami głowy

Migrena bez aury

Ataki migreny bez aury charakteryzują się:

• bólem zazwyczaj po jednej stronie głowy
• narastającym bólem podczas poruszania się
• wrażliwością na światło światłowstręt
• wrażliwością na dźwięk dźwiękowstręt
• nudnościami z/ bez wymiotów

Migrena przewlekła

Migrena przewlekła pojawia się częściej niż 15 dni w miesiącu i może trwać przez 3, a nawet więcej miesięcy. Wiele z tych ataków to ataki migreny z aurą lub bez aury.

Czynniki dodatkowe wywołujące migrenę przewlekłą to:

• depresja
• stany lękowe
• inne, poważne problemy zdrowotne, np. wysokie ciśnienie
• wcześniejsze urazy głowy lub szyi

Rozpoznania migreny dokonuje lekarz neurolog e-wizyta na podstawie przeprowadzonej diagnozy. Podczas konsultacji lekarz musi otrzymać informacje na temat specyfiki bólu głowy, historii lekarskiej rodziny pacjenta oraz symptomów, które mu towarzyszą.

Ile trwa migrena?

Czas trwania napadu migreny może być różny w zależności od typu migreny, indywidualnych cech pacjenta oraz skuteczności stosowanego leczenia. Typowy napad bólu głowy o migrenowym charakterze może trwać od 4 do 72 godzin, jeśli pozostaje nieleczony lub jeśli leczenie jest nieskuteczne. Częstotliwość występowania napadów migreny również jest zróżnicowana. Niektórzy pacjenci mogą doświadczać migreny kilka razy w tygodniu lub kilka razy w miesiącu, a inni tylko kilka razy w roku.

Migrena – jak ją rozpoznać?

Diagnostyka w kierunku migreny jest dość ograniczona, a rozpoznanie tej choroby neurologicznej opiera się przede wszystkim na objawach zgłaszanych przez pacjenta. Do tej pory nie został opracowany żaden test ani badanie, które mogłoby pomóc lekarzom w jednoznacznym diagnozowaniu migreny. Na obecną chwilę proces ten obejmuje:

• szczegółowy wywiad medyczny,
• badanie neurologiczne,
• wykluczenie innych schorzeń dających podobne objawy somatyczne,
• klasyfikację bólu głowy w oparciu o kryteria IHS (International Headache Society).
   

Kluczowa jest także obserwacja i analiza nawracających napadów. Diagnoza migreny wymaga potwierdzenia, że pacjent doświadcza regularnych i silnych napadów bólu głowy, które spełniają kryteria diagnostyczne.

Domowe sposoby na złagodzenie objawów migreny

Migrena to poważne schorzenie, które wymaga odpowiedniej diagnozy i leczenia prowadzonego przez lekarza. Choć domowe metody mogą czasem pomóc w złagodzeniu niektórych objawów, nie zastępują one profesjonalnej opieki medycznej i dobrze dobranej farmakoterapii. Co można zrobić, gdy zaskoczy nas napad migreny?

• odpocząć w cichym i zaciemnionym pokoju
• przyłożyć zimny kompres na czoło i skronie
• wykonać masaż skroni
• zastosować wybrane techniki relaksacyjne
• dbać o dobre nawodnienie organizmu
• unikać czynników, które powodują atak bólu głowy
   

Migrena u kobiet w ciąży

U kobiet ciężarnych ataki migreny mogą się nasilać i pojawiać częściej. Możliwości leczenia farmakologicznego są jednak ograniczone ze względu na bezpieczeństwo płodu. Większość popularnych leków przeciwbólowych ma negatywny wpływ na rozwój dziecka, w tym te, które standardowo stosowane są w terapii migreny.

Migrena a napięciowe bóle głowy – jaka jest różnica?

Migrena i napięciowe bóle głowy są dwoma odrębnymi rodzajami bólów głowy, które różnią się między sobą charakterem, objawami i mechanizmami patofizjologicznymi. W przeciwieństwie do migreny napięciowe bóle głowy:

• są obustronne i nie tak silne jak ból migrenowy,
• dają wrażenie ucisku na czoło, skronie, potylicę,
• rzadko towarzyszą im nudności, wymioty czy zaburzenia widzenia,
• najczęściej wynikają ze stresu, przemęczenia lub nieprawidłowej postawy ciała.
   

W leczeniu napięciowego bólu głowy mogą pomóc leki przeciwbólowe dostępne bez recepty. Ważne jest także wyeliminowanie przyczyny, która je wywołuje

Leczenie w przypadku migreny

Do dwóch podstawowych rodzajów leczenia należą: leczenie doraźne i leczenie zapobiegawcze.

Leczenie doraźne polega na stosowaniu zapobiegających ból środków przeciwbólowych przepisanych przez lekarza. Leczenie to ma na celu przerwanie bólu głowy oraz zapobieganie nadejściu kolejnego ataku migreny. W celu odpowiedniego dobrania leków należy umówić się na e-wizytę, podczas której można otrzymać e-receptę lub e-zwolnienie. Wizytę lekarską online można zamówić bez konieczności wychodzenia z domu, co jest znaczącym udogodnieniem w przypadku ostrego bólu głowy.

Leczenie zapobiegawcze ma na celu obniżenie częstotliwości bóli migrenowych, ich skali i czasu trwania. Sposoby tego leczenia mogą być medyczne (wskazane przez lekarza) lub niemedyczne. Do niemedycznych sposobów leczenia należą: zmiany stylu życia (właściwa ilość snu, nawadnianie organizmu, regularne ćwiczenia), unikanie czynników wywołujących ból, fizykoterapia, terapia behawioralna.

Leczenie migreny należy do procesów długotrwałych, a gwarancją widocznej poprawy stanu chorobowego pacjenta jest współpraca z lekarzem.

Złoty standard w leczeniu farmakologicznym migreny

Tryptany są lekami pierwszego wyboru stosowanymi w leczeniu napadów migreny oraz niektórych postaci napadów klasterowego bólu głowy. Są one wskazane dla osób, u których rozpoznanie migreny zostało postawione zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Bólów Głowy. W przypadku migreny z aurą zaleca się stosowanie tryptanów dopiero po ustąpieniu objawów aury. Działanie tych leków polega na zwężeniu naczyń krwionośnych w mózgu i zahamowaniu uwalniania neuroprzekaźników z zakończeń włókien nerwowych. Tryptanów nie mogą stosować:

• kobiety ciężarne i karmiące piersią,
• pacjenci z chorobami układu krążenia,
• pacjenci z nadciśnieniem tętniczym,
• pacjenci po udarze,
• pacjenci z ciężkimi uszkodzeniami wątroby i nerek.
   

Leki te powinny być stosowane ściśle według zaleceń lekarskich.

Bibliografia:

Migrena news Vol. 2/Nr 2(5)/2019: 41-76

ISSN: 2544-951