Objawy i leczenie wypalenia zawodowego

Zmęczenie, stres, a nawet zniechęcenie do pracy zdarzają się każdemu. Nie każdy kryzys przeżywany w pracy musi oznaczać wypalenie zawodowe.

Zmęczeniu może towarzyszyć poczucie spełnienia, a wypoczynek pozwala na dojście do siebie. Co, jednak gdy negatywne uczucia związane z pracą zaczynają rujnować nasze zdrowie?

Jeśli czujesz lęk przed poniedziałkiem, a praca to dla Ciebie jedynie przykry obowiązek, poznaj objawy i leczenie wypalenia zawodowego. Być może ten problem dotyczy właśnie Ciebie.

Umów e-wizytę

Spis treści:

1. Kiedy następuje wypalenie zawodowe
2. Wypalenie zawodowe – jak się objawia
3. Podstawowe objawy wypalenia zawodowego wg. WHO
4. Wypalenie zawodowe – sposoby leczenia
5. Szybka i skuteczna pomoc w leczeniu wypalenia zawodowego

Kiedy następuje wypalenie zawodowe

Wypalenie zawodowe to długotrwały proces, którego początek może przejść niezauważony. Najbardziej narażeni są pracownicy wykazujący inicjatywę oraz dążący do tego, aby działać szybciej, lepiej i sprawniej. Jeśli tym cechom osobowości towarzyszą m.in. rozbieżności wobec oczekiwań względem pracy a jej realiami lub brak balansu między pracą i życiem prywatnym, bardzo łatwo o rozwój wypalenia zawodowego.

Najczęściej wypalenie zawodowe dotyka perfekcjonistów, osoby sztywno trzymające się utartych schematów działania oraz pracowników mających problemy z samoakceptacją. Takie osoby bowiem mają tendencję do rozwijania skrajnych, często irracjonalnych, przekonań, np. mogą uważać, że:

• muszą być kompetentne na wszystkich polach działalności
• muszą być lubiane przez wszystkich pracowników
• trudno jest znaleźć rozwiązanie problemu, więc lepiej unikać konfrontacji
• rzeczywistość zawsze musi się pokrywać z oczekiwaniami, inaczej dochodzi do katastrofy

Co więcej, wypaleniu zawodowemu sprzyjają również czynniki zewnętrzne, m.in.:

• pracownik czuje w sobie potencjał, jednak firma nie daje możliwości rozwoju lub awansu
• przełożeni traktują pracowników przedmiotowo
• w firmie nie ma miejsca na błędy
• prezentowane pomysły spotyka brak akceptacji
• w firmie panuje nadmierna biurokracja, chaos organizacyjny
• niska kultura pracy uniemożliwia budowanie dobrych relacji
• nadgodziny, nieadekwatne wynagrodzenie
• przeciążenie pracą i nieefektywne zarządzanie

Wypalenie zawodowe - jak się objawia

Niepokojące objawy pojawiające się z dnia na dzień, najprawdopodobniej świadczą o innych problemach (np. osobistych), a nie o wypaleniu zawodowym. Objawy wypalenia zawodowego narastają powoli. Pierwsze objawy wypalenia zawodowego wiążą się z wyczerpaniem fizycznym oraz psychicznym.

Fizyczne objawy wypalenia zawodowego:

• uczucie zmęczenia, wyczerpanie organizmu
• zaburzenia koncentracji
• problemy ze snem
• bóle głowy
• problemy ze strony układu pokarmowego
• problemy z układem sercowo-naczyniowym

Najczęstsze objawy wypalenia zawodowego o charakterze somatycznym wiążą się z oddziaływaniem nasilonego przewlekłego stresu.

Objawy psychiczne wypalenia zawodowego:

• spowolnienie tempa pracy, mniejsza wydajność
• brak motywacji i chęci do pracy
• niechęć do współpracowników
• uczucie irytacji, popadanie w złość, przenoszenie negatywnych uczuć na życie prywatne
• wahania nastroju, negatywne emocje związane z pracą
• poczucie bezsensu podejmowania jakichkolwiek działań
• zmniejszenie kreatywności
• pogorszenie komunikacji z innymi, odseparowanie mogące prowadzić do depresji
• utrata zdolności do wypoczynku

Utrata zdolności do wypoczynku jest typowym objawem wypalenia zawodowego. Gdy każda próba odpoczynku kończy się niechęcią do dalszej pracy, nie można już mówić o przepracowaniu. Jest to ostatni sygnał do podjęcia działań chroniących nasze zdrowie.

Podstawowe objawy wypalenia zawodowego wg. WHO

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wpisała wypalenie zawodowe do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-11 (obowiązującej od 1 stycznia 2022 r., - Polska ma 5 lat na dostosowanie przepisów, obecnie nadal obowiązuje w naszym kraju ICD-10).

Zgodnie z klasyfikacją WHO, wypalenie zawodowe to syndrom zawodowy mogący wpłynąć na stan zdrowia. Jego efektem jest przewlekły stres w miejscu pracy, z którym pracownikowi nie udało się skutecznie sobie poradzić. Podstawowe objawy wypalenia zawodowego zawarte w klasyfikacji to:

• uczucie wyczerpania energii lub wyczerpania
• zwiększony dystans psychiczny wobec własnej pracy, cynizm lub negatywna postawa z nią związana
• poczucie braku skuteczności i osiągnięć w życiu zawodowym

Wypalenie zawodowe – sposoby leczenia

Wypalenie zawodowe jest kwestią indywidualną, dlatego leczenie wypalenia zawodowego również musi być prowadzone indywidualnie. Ważne, aby sięgnąć po fachową pomoc psychologiczną. Bez niej wypracowanie nowych wzorców myślenia może być zbyt trudne, a nieleczone wypalenie zawodowe może prowadzić do szeregu zaburzeń psychicznych, m.in.:

• uzależnień
• zaburzeń lękowych
• stanów depresyjnych

Zadaniem psychoterapii w leczeniu wypalenia zawodowego, jest pomoc w obiektywnej ocenie wzorców myślenia i zastąpienie rujnujących karierę zawodową przekonań nowymi umiejętnościami, m.in.:

• docenianie własnych kompetencji
• rozwijanie umiejętności związanych z pokonywaniem problemów
• nauka asertywności
• stosowanie technik relaksacyjnych
• pomoc w odnalezieniu równowagi między życiem zawodowym a osobistym
• czerpanie przyjemności z innych aktywności, niezwiązanych z pracą
• świadomość swoich możliwości i ograniczeń
• realistyczne oczekiwania wobec pracy

Szybka i skuteczna pomoc w leczeniu wypalenia zawodowego

Osoby z syndromem wypalenia zawodowego często nie szukają pomocy, tłumacząc się brakiem czasu. E-wizyta u lekarza psychiatry, konsultacja z psychologiem lub terapia online, są równie skuteczne co wizyty w stacjonarnym gabinecie. Pozwalają jednak oszczędzić czas. Co więcej, możliwość odbycia e-wizyty z komfortowego dla pacjenta miejsca, zmniejsza stres związany z koniecznością otworzenia się przed specjalistą.

Wypalenie zawodowe ma znaczny wpływ na jakość i wydajność pracy Warto skorzystać z e-wizyty i czerpać satysfakcję z życia zawodowego. Ostatecznie, to właśnie w pracy spędzamy przecież połowę życia.